1533 numaralı Eskişehir kazası Nüfus Defterinin transkripsiyon ve değerlendirmesi

Abstract

İnsanlık tarihinin ilk dönemlerinden beri nüfus her zaman önem taşımıştır. Nüfusu tanımlayacak olursak, belirli bir zamanda ve belirli sınırlar içinde yaşayan insan sayıdır. Osmanlılar, hazineye gelir sağlama, savunma, fetih için asker toplama, arazi nüfusu belirleme ve vergi toplama ile ilgili kayıtların tutulmasına özel bir önem vermişlerdir. Genel olarak belirli olay ve dönemlere göre yürütülen bu tahrirlerin (yazım/sayımların) başlangıcı Osmanlının kuruluş yıllarına kadar gitmektedir. Osmanlı Devletinde sayımlar daha çok askeri mahiyette yapıldığı için sayımlara kadın nüfusunun dâhil edilmediğine şahit olmaktayız. Çalışmamızın konusunu oluşturan Osmanlı Devletinin ilk modern nüfus sayımı 1831 yılı olarak kabul edilmektedir. Bunun akabinde belirli periyodlarla devam eden nüfus sayımları neticesinde ilk nüfus sayımının üzerinden on ile on bir yıl zaman farkı sonucunda yıl olarak H. 1256-1257, M. 1841-182 yıllarına tekabül eden 1533 numaralı Eskişehir Nüfus Defterinin nüfus yapısı tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu defterlerdeki Müslüman nüfusla ilgili kayıtlar günümüz Türkçesine çevrilmiştir. Yörenin nüfus sayımı demografik yapısı ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak çalışma Eskişehir mahalle ve karyelerindeki nüfus yapısıyla günümüz toplum yapısı arasındaki ilişkileri ortaya çıkarmaktadır.

The population has always been important since the early periods of human history. If we define the population, it is the number of people living in a certain time and in a certain region. The Ottomans drew particular attention to the collection of the treasury, the collection of defense and conquest troops, the determination of the land, the determination of the population and the collection of taxes. In general, the beginning of these records, according to specific events and periods, is based on the foundation years of the Ottoman Empire. Since the sensus in the Ottoman Empire is mostly done in the military area, we are witnessing that the female population is not included in the census.The first modern census of the Ottoman Empire, which was the subject of our study, was accepted as 1831. As a result of periodic censuses, the firs census took place between ten and eleven years. Hijri Calender: 1256-1257 The structure of Eskişehir population 1533, which corresponds to the years Gregorian Calendar: 1841-1842, was tried to be determined. The records of the Muslim population in these books have been translated into modern Turkish. Demographic structure of the region has been tried to be revealed. In conclusion, this study reveals the relationship between the population structure in Eskişehir neighborhoods and villages and the social structure of today.