Vergi aflarının mükellefler üzerindeki etkileri: Kosova örneği

Abstract

Devlet gelirlerinin tahsilatı ile ilgili geleneksel bir araç olarak vergi afları mali literatürde en güncel konulardan biridir. Genel olarak, son yirmi yılda vergi aflarının dünyanın birçok ülkesinde mali programların ayrılmaz bir parçası olduğu zaten bilinmektedir. Vergi afları, bireylere ve işletmelere önceki dönemlerin birikmiş vergilerini ödeme, varlıklarını yasallaştırma ve yurtdışındaki sermayenin ülkeye geri döndürülmesini teşvik eden mali programlardır. Bu çalışmada, vergi aflarının Kosova Cumhuriyeti'ndeki vergi mükellefleri üzerindeki etkileri ele alınmıştır. Vergi mükellefleri ile yapılan anket araştırmaları baz alınarak ve analizler ile ülkedeki vergi affı isteklerinin temel nedenleri ile ilgili vergi mükelleflerinin davranış ve tutumları, başarılı bir vergi affı için gerekli olan adımların yanı sıra vergi aflarının ülkedeki sosyal, ekonomik ve mali etkileri tanımlanmıştır. Çalışmanın nihai sonuçlarında, Kosova Cumhuriyeti Hükümetinin yürütmesi gereken başarılı bir vergi affı için gerekli adımları belirlenmeye çalışılmıştır. Her ne kadar vergi afları gelir tahsili konusunda tartışmalı araçlar olarak biliniyor olsa da nihai sonuçlara dayanarak Kosova'da vergi gelirlerininin yükseltilmesi açısından hedeflere ulaşılmış gibi görünmüştür. Sonuçlar, 2017 yılındaki reel toplam vergi gelirinin 2015 yılına göre önemli bir artış kaydettiğini, 2015 ve 2017 yılları arasında da GSYH'da önemli bir artış olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan, Kosova'daki vergi aflarının eşit olmayan uygulamalar olması sebebiyle vergilerini düzenli ödeyen mükelleflerin üzerinde heves kırıcı herhangi bir olumsuz etkisi olmadığı görülmüştür. Buna rağmen, Kosova'da vergi sistemini iyileştirmek için halen daha fazla çaba sarf etmeli, vergi reformu kültürüyle toplumu güvenceye almak için mali reformlara devam etmelidir. Anahtar sözcükler: Vergi Affı, mükellefler, mali politika.

Tax amnesty as a conventional mean for collection of state revenues, is one of the most topical issues in fiscal literature. In general, it is already known that in the last two decades tax amnesty has been an inseparable part of fiscal programs in most countries of the world. Tax amnesties are fiscal programs that offer individuals and businesses the opportunity to pay accumulated taxes of previous periods, legalize their assets, and stimulate repatriation of capital abroad. In our study we have addressed the effects of tax amnesty in the Republic of Kosovo. Based on the survey research with taxpayers and through analyzes we have defined the attitudes and behaviors of each type of taxpayer regarding the main reasons for calling the tax amnesty in the country, necessary actions needed for a successful tax amnesty, as well as the social, economic and fiscal impact of tax amnesty in the country. In the final results of the study we have identified the necessary actions for a successful tax amnesty that the Government of the Republic of Kosovo should undertake. Although tax amnesties are known as controversial tools for revenue collection, based on the final results, they seem to have achieved their targets in Kosovo in terms of raising tax revenues. The results show that the actual total tax income in 2017 has significant increase compared to 2015 while there is also a significant increase in GDP between 2015 and 2017. On the other hand, tax amnesty in Kosovo does not seem to have had any adverse effects in terms of discouraging regular taxpayers from their unequal treatment. Despite this, Kosovo still has to do more to improve the tax system in the country, it should be encouraged to continue with fiscal reforms and raise tax education in the next steps in order to secure a society with a tax paying culture. Key words: Tax Amnesty, taxpayers, fiscal policy.