Muhasebe denetiminin etkinliğini sağlamada denetim komitesinin rolü: Bağımsız denetim firmalarına yönelik bir araştırma

Abstract

Muhasebe denetiminin etkin olarak yapılmadığını, dünyada yaşanan birçok şirket yolsuzlukları ve hileli finansal raporlama uygulamaları göstermiştir. Bu durum finansal raporlama yapan ve bu raporları denetleyen kişilerin sorumluluklarını yeterince yerine getirmediklerini göstermiştir. Bu çalışma, muhasebe denetiminin etkin olarak uygulanabilmesinde denetim komitesinin rolünü ortaya koyarak bu alandaki bilgi boşluğunu doldurmayı amaçlamaktadır. Bunun için ülkemizde SPK'ya bağlı bağımsız denetim faaliyeti yapan firmalar arasından borsaya kayıtlı şirketleri denetleyen firmalar seçilmiştir. Denetimden sorumlu komitelerin bu firmaların etkinliklerine ne derece katkı sağladıklarını belirlemek için bir uygulama yapılmış ve sonuçlar değerlendirilmiştir.Uygulamada yüz yüze anket yöntemi kullanılmıştır. Anket formundaki soruların belirlenmesinde ilgili literatür ve SPK'nın ? Seri X, No: 22 Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ ? temel alınmıştır. Toplanan verilerin analizi üç aşamada gerçekleştirilmiştir. İlk önce araştırmayla ilgili tanımlayıcı istatistikler sunulmuştur. Daha sonra anket verilerinin büyük bir kısmına faktör analizi uygulanmıştır. Son aşamada ise elde edilen faktörler ve diğer bağımsız değişkenler kullanılarak regresyon analizi yapılmış ve araştırmanın amacına yönelik hipotezler test edilmiştir. Ulaşılan sonuçlar öz olarak şöyle belirtilebilir: Denetimden sorumlu komite işletmede iç kontrol sistemi yoksa bunun tesis edilmesini, iç denetim birimi yoksa bunun kurulmasını zorlamakta ve bunların sağlıklı işlemesini temin etmektedir. Bunun yanında yönetim, yönetim kurulu, iç denetçi ve bağımsız denetçiler arasında köprü görevi görmektedir. Bağımsız denetçinin bağımsızlığını güçlendirmekte ve bağımsız denetimin etkinliğini artırmaktadır. Ayrıca işletmenin karşılaşabileceği riskler konusunda da uyarı görevi görmektedir.

Many cases of corporate corruption and fradulent financial reporting has shown that auditing has not been done effectively. This has shown that people who do financial reporting and audit this reports have not fulfilled their responsibilities. This study aims to fill the lack of information on this field by showing the role of audit committee in the effective implementation of auditing. For this purpose firms which audit stock exchange registered companies are chosen among the external auditing firms which are members of SPK. A practice has been carried out to determine the extent of contribution of committees responsible for auditing to these firms and the results have been evaluated.In this practice, person to person questionnaire method is chosen. The relevant literature and SPK?s ? Serie X, No: 22 Notice about Capital Market External Auditing Standarts.? is the basis for the questionnaire guestions. The analysis of the collected data is carried out in there stages. First descpriptive statistics about the research is presented. Next factor analysis is performed on a major part of the findings. At the last stage regression analysis is done with acquired factors and other independent variables and the hypotehesis of the study are tested. Results can be summarised as follows: Committee responsible for auditing enforces the establisment of an internal control system and internal auditing unit if there aren?t any and assures the proper function of these. Moreover it functions as a bridge between management, board of directors, internal auditor and external auditor. It reinforces the indepence of the external auditor and increases the effectiveness of external auditing. Also functions as warning mechanism for the risks the company may come across.