Tüketici davranışını etkileyen kişisel faktörlerin veri madenciliği teknikleri ile analizi: Kayseri örneği

Abstract

Günümüzde rekabet ortamı çok dinamik bir yapıya sahiptir. İşletmelerin sürdürebilirliğini sağlamak ve kalıcı olabilmek için çok fazla çaba harcamaları gerekmektedir. Pazar payını en üst düzeyde tutabilmek için işletmelerin, müşterileri çok iyi tanıması, istek ve ihtiyaçlarını anlamaları ve buna göre hareket etmeleri zorunluluk haline gelmiştir. Tüketicilerin davranışlarını etkileyen birçok etken vardır. Kişisel faktörlerin, tüketicilerin alacakları mal ve hizmetleri seçme nedenlerinde etkisinin araştırılması bilim dünyası, işletmeler ve ne istediklerini işletmelere duyurabilmek adına tüketiciler için gerekli hâle gelmiştir. Yıllardır bu konu üzerinde binlerce veri, veri tabanında birikmiştir. Veri tabanındaki veriler incelenerek, birleştirilip, analiz edilerek anlamlı bilgiler dizisi oluşturulmaya çalışılmıştır. Bu sayede işletmelere gelecek ile ilgili tahminlerde bulunarak rehber olmaya çalışmak hedeflenmiştir.Çalışmanın kavramsal çerçevedeki ilk bölümünde tüketici davranışları ile alakalı literatür taraması yapılarak tüketici, tüketici davranışları, tüketici davranışlarının özellikleri, tüketici davranışlarını etkileyen faktörler konularına açıklık getirilmeye çalışılmıştır. İkinci bölümde iseveri madenciliği ile alakalı literatürde bulunan bilgiler ışığında konuya açıklık getirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın metodolojisi bölümü ile bu konu hakkında yapılan araştırmalar ve analizler kısmında çıkarılan sonuçlar ile çalışmaya son verilmiştir. Çalışmada veri toplama aracı olarak anket uygulaması kullanılmıştır. Örneklem olarak evreni temsil edeceği düşünülen, Kayseri ilinin 2018 sayımlarına göre en büyük üç ilçesindeki, farklı kişilik özellikleri taşıdığı tahmin edilen 400 tüketici rastgele yöntemlerle seçilerek birebir yüz yüze görüşmeler ile anketler uygulanmıştır. Elde edilen anket sonuçları SPSS ve WEKA yazılım programında K-Means ve EM algoritmaları ile analiz edilmiştir. Araştırma sonucunda, tüketicinin tüketim eylemini gerçekleştirirken karar verme ve satın alma sürecinde kişisel faktörlerin tüketim davranışına etki ettiği sonucuna ulaşılmıştır.

Today, the competitive environment has a very dynamic structure. Businesses need to spend a lot of effort to ensure sustainability and to be permanent. In order to keep the market share at the highest level, it has become a necessity for the enterprises to know the customers very well, understand their demands and needs and act accordingly. Many factors affect consumers' behavior. Investigation of the effect of personal factors on the reasons consumers choose goods and services has become necessary for the world of science, businesses and consumers to announce what they want to businesses. For years, thousands of data on this topic have accumulated in the database. By analyzing, combining and analyzing the data in the database, a series of meaningful information was tired to be formed. In this way, it is aimed to try to be guide for businesses by making predictions about the future.In the first part of the study, the literature related to consumer behavior has been searched to clarify the subjects of consumer, consumer behavior, characteristics of consumer behavior, factors affecting consumer behavior. In the second part, it is tried to clarify the subject in the light of the information in the literatüre about data mining. The methodology of the research and the results of the researches and analyzes on this subject were ended.In the study, a survey was used as a data collection tool. According to the 2018 censuses of Kayseri, which are thought to represent the universe as a sample, 400 consumers estimated to have different personality traits in the three largets districts of Kayseri were randomly selected and conducted face-to-face interviews and questionnaires. The results of the survey were analyzed by K-Means and EM algorithms in SPSS and WEKA software program. As a result of the research, answer of the question, is personality important in consumer behavior, is found. As a result of the research, it is concluded that the personal factors affect the consumption behavior in the decision-making and purchasing process of the consumer while carrying out the consuption action.