Revânî Divanı (İnceleme-metin bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük)`

Abstract

TEBDİZ (Tarih ve Edebiyat Metinleri Bağlamlı Dizin ve İşlevsel Sözlüğü ) Projesi, bir sözcüğün bilinen anlamından yola çıkılarak o sözcüğün metin içinde kazandığı yeni anlamları tespit etmeyi sağlayan bir projedir. Bizim de bu proje kapsamında hazırladığımız Revânî Divanı (İnceleme- Metin Bağlamlı Dizin ve İşlevsel sözlük ) adlı çalışma 16. yüzyıl şairlerinden biri olan Revânî'nin Divanı'nda bulunan sözcüklerin anlamlandırılması, gerçek ve mecaz anlamlarından yola çıkılarak metinde kazandığı bağlamsal anlamların ortaya çıkarılması esasına dayanmaktadır. Bu çalışmada Revânî Divanı'nda bulunan sözcükler anlamlandırılmış ve alfabetik sırayla bir sözlük hâline getirilmiştir. Bu sözlük sayesinde sözcüklerin temel anlamları, farklı sözcüklerin bir araya gelmesiyle ortaya çıkan yeni anlamlar, bu anlamların hangi bağlamda kullanıldıkları ve metinde ne tür bir anlam değişikliğine uğradıkları daha iyi anlaşılabilecektir. Ayrıca böyle bir sözlük vasıtasıyla şiirlerde o dönemde kullanılan atasözleri, deyimler, argo sözler, kalıp ifadeler gibi söz varlığına ait unsurlar hakkında ve dönemin yaşam tarzı, şairin bu yaşam tarzına bakış açısı gibi konularda daha ayrıntılı bilgi edinmek mümkün olacaktır. Yapılan bu sözlük çalışması, bir edebî metinde kullanılan sözcükleri tespit etmek dışında şairin dili, üslubu, dönemin kültürel özellikleri hakkında da araştırmacılara yeni fikirler sunacaktır. Böylece bu ve benzeri sözlük çalışmalarının, klasik Türk edebiyatı hakkında yapılan araştırmalara katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

TEBDIZ (History and Literature Texts Contextual Index and Functional Glossary) Project enables users to determine new meanings which a word acquires in a text that is based on the known meaning of this word. The study with the title `Revani Diwan` (Investigation- Contextual Index and Functional Glossary), which was prepared by us in the scope of this project, was based on making sense of the words in the Diwan of Revani, who was one of the 16th Century poets, and determining the contextual meanings acquired in the text based on their real and metaphorical meanings. In this study, the words in the Diwan of Revani were interpreted, translated and made into a glossary in alphabetical order. With the help of this glossary, the basic meanings of the words, new meanings that emerge from the combination of different words, the context in which these meanings are used, and the changes in meaning in the text will be understood better. In addition, it will become possible to obtain more detailed information on the elements of vocabulary like proverbs, idioms, slang, and structures that are used in that period, and the lifestyle of the period, and the perspective of the poet on this lifestyle with such a glossary. This glossary project will provide new ideas to the researchers about the language, style and cultural characteristics of the poet and the period as well as identify the words that are used in a literary text. In this respect, it is considered that these and similar glossary studies will contribute to the studies that will be conducted on classical Turkish literature.