Çocuk edebiyatında öykü türünün çocuğun kavram gelişimine etkileri üzerine bir araştırma (Gülten Dayıoğlu örneği)

Abstract

Bu çalışmanın birinci bölümünde, dil, edebiyat, öykü, çocuk ve eğitim kavramlarını, ele aldık. Bu kavramların birbiriyle ilişkilerini açıkladık. Bu ilişkiyi ortaya koyarken, çocuk edebiyatından söz ederek bu alanın sınırlarını çizmeye ve çocuk edebiyatıyla ilgili tartışmalara dikkat çekmeye çalıştık. Dil ve edebiyat eğitimi, öğretimi konusunda bilgi vererek bu eğitimin çocuk için ne kadar gerekli olduğuna değindik. Çocuk edebiyatının eğitim içindeki işlevine, öykü türünün önemine dikkat çektik. Öykü türünü tanıtmayı ve öykü türünün çocuğa olan etkilerini incelemeye çalıştık.İkinci Bölüm'de, yazılı anket çalışmasında uyguladığımız öykülerin çözümlemesini yaptık. Öyküler olay örgüsü, dil ve üslup bakımından, taşıdığı mesaj yönünden çözümlendi. Gülten Dayıoğlu'nun Azat Kuşu, Gökçen Kız Çeşmesi, Annemin Salataları Ninemin Turpları, Neşeli Boyacı adlı öykülerini, genel olarak çözümlememizin amacı belirlenen öyküler ve kavramlar ile ilgili genel bir hükme sahip olmaktır. Aynı zamanda öyküleri okumayanlar için bilgi sahibi kılmak amaçlanmıştır.Üçüncü Bölüm'de öğrencilerin, belirlenen öyküleri okumadan önceki kavramlara bakış açılarını, tutumlarını, görüşleri tablolar halinde gösterdik. Okuma sonrası öğrencilerin bakış açısı, tutumları ve görüşleri tablolar halinde gösterdik. Her iki anket çalışması karşılaştırılarak değerlendirildi ve bir sonuca gidildi. Yine her iki anket arasındaki benzerlikler, farklar ve değişimler tespit edildi. Çıkan sonuca göre, öykü türünün çocuğa katkıları gösterildi. Öykü türünün çocuğun kavram gelişimindeki değişimi ortaya konuldu. İlköğretim 4. ve 5. sınıfların, öykülerden belirlenen kavramları öyküleri okumadan önce ve okuduktan sonra nasıl algıladıkları ortaya konuldu. Uygulamaya dayalı yaptığımız çalışmada öğrencilerin kavramları algılamalarında somut bir değişim meydana geldiğini gözledik. Bu değişiklikleri sayısal olarak tablolar halinde belirtmeye çalıştık.Anahtar Kelimeler: Dil ve edebiyat, çocuk edebiyatı, öykü, eğitim.

In the first part of the research we examined the language, literature, story and the conceptof child education. We mentioned the relations of these concepts. We tried to take the attentions of people about the discussions of the child literature while trying to draw the borders of this field. We pointed the importance of education of child by giving information about language and literature education. We emphasized the functions of child literature in the education and the importance of story types.In the second part, we studied about the results of the written questionnaire that we applied. The stories were identified according to subject, language, method and the message of the story. We studied the books of Gülten DAYIOĞLU (Azat Kuşu, Gökçen Kız Çeşmesi, Annemin Salataları Ninemin Turpları, Neşeli Boyacı) and the aim of this work is to have a general idea about these stories and concepts. We also aimed to inform the ones who haven?t read these books yet.In the third part, we showed charts about the attitudes , ideas of these books before they read. And we showed the charts after they read the stories , too. The similarities and differences are understood after both questionnaires. The questionnaires are applied to fourth and fifth grade students in primary school. According to the results; the benefits of the story types are appeared. It?s found that there are concrete changements in their perception of concepts. We mentioned these changements by numerical charts.Keywords: Language and literature, child literature, story, education.