Bir üniversite hastanesindeki araştırma görevlisi doktorların mobbinge maruz kalma algıları, iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışmayla bir Tıp Fakültesi Hastanesinde araştırma görevlisi olarak çalışan doktorların mobbing algıları, tükenmişlik ve iş doyumu düzeyleri ölçekler yardımıyla ölçülmüş ve anket verileri ile karşılaştırması yapılmış olup bu konu hakkında daha sonra yapılacak araştırmalara örnek olmak, farkındalığı arttırmak, kendi verilerimiz ışığında bazı öneriler sunmak amaçlanmıştır.Yöntem: Çalışmaya; bir Tıp Fakültesi Hastanesindeki araştırma görevlisi doktorlara sosyodemografik veri formu, kendisi, mesleği ve hastaları ile ilgili tükenmişliğini belirlemek üzere Maslach Tükenmişlik Ölçeği uygulanması, işiyle ilgili memnuniyetlerini belirlemek üzere Minnesota İş Doyum Ölçeği, mobbing algı düzeylerini sorguladığımız Leymann Psikolojik Terör Ölçeği ile mobbinge maruz kalındığını düşünüyorlar ise `kim tarafından uygulandığı`, `bu davranışın neden kaynaklandığını düşündüğü`, `bu davranışlara tepkisinin ne olduğu` ve `tepkisiz kaldı ise bunun nedeni`nin sorgulandığı, tarafımızca oluşturulan `Mobbingin Kaynağı ve Mobbinge Yanıt Anketi` uygulandı. İstatistikler, Windows uyumlu bilgisayarda `SPSS for Windows 17.0 istatistik paket programı` kullanılarak yapıldı. Verilerin analizinde bağımsız gruplarda t-testi, Mann-Whitney U testi ve Pearson ki-kare testi kullanıldı. Grup içinde farklı değişkenler arasındaki ilişkinin yönü ve şiddetinin analizi Pearson korelasyon analizi ile gerçekleştirildi. Gruplar arasında ortalamalar yönünden istatistiksel olarak anlamlı farkın olup olmadığı tek yönlü varyans analizi (One-Way ANOVA) testiyle araştırıldı. Anlamlılık düzeyi p < 0.05 olarak kabul edildi.Bulgular: Elde edilen verilere göre; Kadınlarda, branşından veya biriminden memnun olmayanlarda, şu anki branşını veya birimini yeniden seçmeyi düşünmeyenlerde, daha önceden birinci basamakta çalışanlarda, nöbet sayısı, günlük bakılan ortalama hasta sayısı ve anabilim dalındaki görevli öğretim üyesi sayısının fazla olduğu birimlerde çalışanlarda Duygusal Tükenmenin daha yüksek olduğu, Çocuğu olmayanlarda, nöbet tutanlarda, branşından veya biriminden memnun olmayanlarda, şu anki branşını veya birimini yeniden seçmeyi düşünmeyenlerde, nöbet sayısı, günlük bakılan ortalama hasta sayısı ve anabilim dalındaki görevli öğretim üyesi sayısının fazla olduğu birimlerde çalışanlarda Duyarsızlaşmanın daha yüksek olduğu, Cerrahi bir branşta çalışan erkek asistanlarda, biriminden memnun olanlarda, branşını veya birimini yeniden seçmeyi düşünenlerde, önceden başka bir uzmanlık alanında asistanlık yapmayanlarda Kişisel Başarı algısının daha yüksek olduğu,Minnesota İş Doyum Ölçeğinde ortalama puanlara baktığımızda %0.7 oranında düşük, %66 oranında orta ve %33.3 oranında ise yüksek iş doyumu olduğu, Branşından veya biriminden memnun olanlarda ve branşını veya birimini yeniden seçmeyi düşünenlerde, nöbet tutmayanlarda İş Doyumunun daha yüksek olduğu,Branşından veya birimlerinden memnun olanlarda, branşını veya birimini yeniden seçmeyi düşünenlerde mobbing algısının azaldığı,Ölçek sonuçlarıyla uyumlu olarak cerrahi bir tıp biliminde araştırma görevlisi olarak çalışanların, nöbet tutanların, birimlerinden memnun olmayanların, birimlerini yeniden seçmeyi düşünmeyenlerin anketi doldurma sayılarının anlamlı şekilde yüksek olduğu,Mobbing davranışlarının en çok `Anabilim Dalındaki diğer bir öğretim üyesi` ve `Aynı Anabilim Dalındaki diğer araştırma görevlisi doktorlar` tarafından uygulandığı, en çok `İdarecilerin kişilik özelliklerinden` ve `İletişim ve yönetişim eksikliğinden` kaynaklandığının düşünüldüğü, bu olaylar karşısında en büyük oranlarda ya hiçbir şikâyette bulunulmayıp olayın kabullenildiği ya da yakın çevre (arkadaş/aile) ile olayın paylaşıldığı anlaşılmış olup kişiler daha ağır baskıya maruz kalacaklarını düşündüğünden ve herhangi bir girişimin fayda sağlamayacağını düşündüğünden (üst amirin duyarsız olacağını düşündüğümden) tepkisiz kaldıkları saptanmıştırAyrıca yapılan hesaplamaya göre Cerrahi bir Tıp Biliminde araştırma görevlisi doktor olarak çalışmanın Dahili bir Tıp Biliminde araştırma görevlisi doktor olarak çalışmaya göre mobbing riskini 2.99 kat arttırdığı sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların %30.4'inin istifa etmeyi düşündüğü saptanmış ve bu oran işin ciddiyetini bir kez daha düşündürmüştür. Tartışma ve Sonuç: literatürde mobbing, iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin değişkenlerle kıyaslanmasında farklı farklı sonuçlar elde edildiği görülmüş olup bizim bulgularımızda iş doyumunun büyük oranda orta düzeyde olduğu, mobbing algısının hiçbir seçeneğine karşılık gelecek şekilde çıktığı görülmüş ancak mobbing davranışlarına %60.1 gibi yüksek bir oranla bir veya birçok sefer maruz kaldıkları, iş yükünün fazla olduğu birimlerde tükenmişliğin ve mobbing algısının fazla olduğu, asistan doktorların daha ağır bakılara maruz kalmaktan korktukları için şikâyette bulunamadıkları, birçoğunun istifa etmeyi düşündüğü anlaşılmıştır. Bu algıyı kırmak ve daha verimli, iş doyumu daha yüksek bir ortam için mobbing kavramının bir an önce yasal düzenlemelere açık ve net bir şekilde girmesi, asistan doktorların üzerindeki gereksiz iş yükü ve baskının kaldırılması gerektiği düşünülmüş olup çalışmamızda asistan doktorların bile mobbing kavramının farkındalığında olmadıkları göz önüne alındığında ortaya çıkan psikolojik bulguların, mağdurlar ve başvurulan hekimlerce mobbing ile ilişkilendirilmesi son derece önem kazanmaktadır. Ayrıca bir mobbing iddiasının varlığında rutin ruhsal durum muayenelerinin yanı sıra daha profesyonel yaklaşımlar tanılama ve kanıtlama için elzem hale gelmektedir. Adli Tıp uzmanı bilirkişiler için de konunun çok yeni olduğu düşünüldüğünde; iş yeri ortam verilerinin değerlendirilmesinin yanında, psikiyatrik değerlendirmede çalışmamızda kullanılan ölçeklerin tanılamada yol gösterici olabileceği sonucuna varılmıştır.

Aim: By this study, mobbing perceptions of doctors working as research associates in a Medical School Hospital, their burnout and job satisfaction levels have been measured with the help of scales, and a comparison of these with survey data has been conducted; and it has been aimed to set an example for upcoming studies to be carried out, to raise awareness and to present certain suggestions in the light of our data.Method: In the study, the sociodemographic data sheet; Maslach Burnout Inventory to determine burnout related to themselves, their job and patients; Minnesota Satisfaction Questionnaire to determine their satisfaction related to their occupation; Leymann Inventory of Psychological Terror by which we have investigated mobbing perception levels, and if they think that they have experienced mobbing, `Questionnaire for Mobbing Source and Response to Mobbing` prepared by ourselves by which `by whom it has been executed`, `what they think it originated from`, `what their response was to these behaviours` and `if they remained unresponsive, what was the reason for it` were investigated, have been conducted. Statistics were prepared on a Windows-compatible computer by using `SPSS for Windows 17.0 software package for statistics`. T-test in independent groups, Mann-Whitney U test and Pearson chi-square tests were used in the analysis of the data. Analysis of direction and intensity of the correlation between different variables within the group was conducted by Pearson correlation analysis. Whether there was a statistically significant difference between groups in terms of averages was investigated through one-way analysis of variance (One-Way ANOVA) test. Level of significance was assumed to be p<0.05.Findings: According to the data obtained, it has been found out that;Emotional Exhaustion was higher among females, among those not satisfied with their branch or unit, among those who do not consider reselecting their current branch or unit, among those who had previously worked in the primary care, and among those working within units where the number of watches, daily average number of patients examined and the number of professors assigned in the department were high,Desensitisation was higher among those with no children, among those keeping watch, among those not satisfied with their branch or unit, among those who do not consider reselecting their current branch or unit, and among those working within units where the number of watches, daily average number of patients examined and the number of professors assigned in the department were high,Perception of Personal Achievement was higher among male assistants working at a surgical branch, among those satisfied with their units, among those who consider reselecting their current branch or unit and among those who had not worked as an assistant previously in a different field of expertise, Examining average scores in Minnesota Satisfaction Questionnaire, there was a low satisfaction of 0.7%, moderate satisfaction of 66% and high satisfaction of 33.3%,Job Satisfaction was higher among those who are satisfied with their branch or unit, among those considering to reselect their current branch or unit and among those not working watches,Mobbing perception decrease among those who are satisfied with their branch or unit and among those who consider reselecting their current branch or unit, In compliance with scale results, number of people filling in the scales, who are working as research associates in the field of a surgical medical science, who are working watches, who are not satisfied with their units and who do not consider reselecting their units was significantly higher, Mobbing behaviours were executed mostly by `another professor in the Department` and `other research associate doctors in the same Department`, and they are thought to be originating from `personality traits of administrative officials` and `lack of communication and governance`, and it was understood that few or no complaints have been filed in the presence of such events and the incident has been accepted as it is, and it was shared with intimate contacts (friend/family), and that individuals remained unresponsive because of thinking that they would be subject to a greater pressure and that no attempt would bring any good (because of I thinking that the supervisor would act in an insensitive manner).In addition, according to the calculation carried out, working as a research associate doctor in the field of a Surgical Medical Science increases the risk of mobbing 2.99 fold, compared to working as a research associate doctor in the field of an Internal Medical Science. 30.4% of participants were found out to be thinking about resigning, and this rate made the critical nature of this situation taken into consideration.Discussion and Conclusion: It was observed that in the literature, different results have been obtained in comparison of mobbing, job satisfaction and burnout levels with variables, and it was understood that job satisfaction in our findings was mostly at a moderate level, that mobbing perception was found out to be corresponding to the option of `none`; but, that they had been exposed to mobbing behaviours once or more than once with a whopping rate of 60.1%, that burnout and mobbing perceptions were high in units where there is a great work load, that assistant doctors do not file in complaints for having a fear of being subject to greater pressure, and that many of them consider resigning. It has been thought that the mobbing concept is required to be introduced into legal regulations in a plain and clear way in order to eradicate this perception and for a more efficient environment with a higher level of job satisfaction, and that unnecessary work load and pressure on assistant doctors must be removed, and taking into consideration that even assistant doctors were not aware of the mobbing concept in our study, association of resultant psychological findings with mobbing by victims and consulted doctors becomes utterly important. In addition, in the presence of a mobbing claim, more professional approaches, along with routine mental state examinations, are requisite for diagnosis and vindication. Considering that the subject is quite novel for Forensic Science specialist experts, along with the evaluation of work place environment data, it has been found out that the scales utilized in our study for psychiatric evaluation might be a guide in diagnosis.