Florozisli bireylerde florun maksilla ve mandibulaya etkisinin görüntü işleme yöntemiyle değerlendirilmesi

Abstract

Flor vücut için gerekli eser elementlerden olup fazla miktarlarda alınması ile vücutta çeşitli zararlı etkilere neden olmaktadır. Floru uzun süre fazla miktarlarda alan bireylerde florozis ortaya çıkmaktadır. Florozisli bireylerde iskelet sistemi etkilendiğinde özellikle kemik yoğunluğunda artma gibi çeşitli bulgular görülmektedir. Bugüne kadar yapılan çalışmalarda florozisin neden olduğu kemik yoğunluğundaki artış farklı radyograflarda çeşitli yöntemlerle değerlendirilmiştir. Literatürde florozisli bireylerde kemik yapının değerlendirilmesinde fraktal boyut (FB) analizinin kullanıldığı bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmanın amacı; optimum miktardan yüksek düzey flor almış bireylerde, florun maksilla ve mandibulada yaptığı etkileri panoramik ve periapikal radyograflarda grilik değeri (GD) ölçümüne ilave olarak FB analiziyle değerlendirerek diş hekimliği pratiğinde teşhis ve tedavi planlaması için yol gösterici olmaktır. Bu amaçla florozisli (n=24) ve kontrol (n=23) hastalarından dijital panoramik ve analog periapikal radyograflar alındı. Periapikal radyograflar 600 dpi`de dijitalize edildi. Image J programı kullanılarak radyograflar üzerinde GD ölçümü ve FB analizi yapıldı. Florozisli bireylerde panoramik radyografta 13-14 bölgesi (p=0,032) ve sağ kortikal kemikte (p=0,021) GD`de, 43-44 bölgesinde (p=0,037) FB değerindeki istatistiksel olarak anlamlı farklılık ile kemik yapısındaki değişiklikler tespit edildi. Bu çalışmada hem panoramik hem de periapikal radyograflarda incelenen bölgelerden birkaç bölge dışında kemik yoğunluğunda ve yapısında değişiklik belirlenmedi. Fakat bu çalışma florozisli bireylerin kemiklerindeki değişikliklerin son zamanlarda önemi giderek artan FB analizi ile değerlendirildiği ilk çalışma olması nedeniyle bundan sonra yapılacak çalışmalara yol gösterici olacaktır.

Fluor is an essential trace element for body but harmful effects are occurred by intake of excessive amount of fluor. Fluorosis arise in individuals that intake large amounts of fluor long periods of time. If skeletal system is affected a variety of signs are observed such as increase in bone density. In studies to date increase in bone density caused by fluorosis were evaluated at different radiographs by various methods. There is no study about the evaluation of bone structure using fractal dimension (FD) analysis of the individuals with fluorosis in the literature. The aim of this study; is to evaluate the effect of fluor on maxilla and mandible in individuals that intake large amounts of fluor on panoramic and periapical radiographs by grey value (GV) and FD analysis and guiding for diagnosis and treatment planning in dentistry. For this purpose, digital panoramic and analog periapical radiographs were taken from patients with fluorosis (n=24) and control patients (n=23). Periapical radiographs were digitized at 600 dpi. GV and FD analysis were performed on radiographs using ImageJ software program. Statistically significant differences were detected GV of 13-14 region (p=0,032) and right cortical bone (p=0,021) and FD of 43-44 region (p=0,037) on panoramic radiographs. In this study changes in bone density and structure were not detected in all regions except for a few regions on panoramic and periapical radiographs. But this is a first study that using the FD analysis that increasingly important in recent time to evaluate changes in the bones of individuals with fluorosis and this study will contribute to the progress of the future studies.