Muhammed B. Nasr el-Mervezî`nin İhtilâfü`l-Ulemâ adlı eseri ve Hilâfiyât literatüründeki yeri

Abstract

?Muhammed b. Nasr el-Mervezî'nin İhtilâfu'l-Ulemâ Adlı Eseri ve Hilâfiyât Literatüründeki Yeri? adlı bu çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır.Birinci bölümde, ?Hilâf?, ?İhtilâf?, ?İlm-i Hilâf? kavramları tanıtılmıştır. Hilaf ilminin konusu, amacı ve faydası anlatılmıştır. Hilaf ilminin ortaya çıkışı, diğer ilimlerle cedel, (diyalektik), mukayeseli hukuk, fıkıh usulü (İslam hukuk metodolojisi) ilişkisi üzerinde durulmuş, hilaf ilminin ortaya çıkışı, tarihi gelişimi ve hilafiyât literatürü fıkıh mezhepleri dikkate alınarak tanıtılmıştır. Hilaf ilminin tenkidi yapılarak fıkhi ihtilafların ortaya çıkışını hazırlayan sebeplere değinilmiştir.İkinci bölümde, Mervezî'nin hayatı ve eserleri hakkında bilgi verilmiş, Mervezî' nin yaşadığı dönemin siyasi, sosyal, kültürel ve ilmi bakımdan değerlendirilmesi yapılmış, Mervezî'nin hocaları, talebeleri tanıtılarak ilmi kişiliği hakkında bilgi verilmiştir.Üçüncü bölümde ise, Mervezî 'nin İhtilâfu'l-Ulemâ adlı eseri tanıtılmıştır. Eserin orijinal adı ve müellife aidiyeti tespite çalışılmıştır. Eserde öne çıkan özellikler ve müellifin eserinde takip ettiği yöntem irdelenerek tespite çalışılmıştır. Eserin diğer hilafiyât eserleri içindeki yeri ve değeri tespit edilerek, eser hakkında yapılan çalışmalar (tahkikler-edisyon critic) kısaca tanıtılmıştır. Sonuç ve değerlendirme bölümünde araştırmamızda ulaştığımız sonuçları özet halinde sunmaya çalıştık.Anahtar Kelimeler: Mervezî, İhtilâfu'l-Ulemâ, İlm-i Hilâf, Hilâfiyât, Hilafiyat Literatürü

The Work of Muhammed b. Nasr Mervezi, named Ikhtilafu?l-Ulema and its Place in The Literature of KhilafiyyatThis study named The Work of Muhammed b. Nasr Mervezi, named Ikhtilafu?l-Ulema and its Place in The Literature of Khilafiyyat consists of three main parts.In the first part, we defined the concepts of ?khilaf (debate)?, ?ikhtilaf (disagreement)?, ?ilm-i khilaf (debate method)? focusing on the emergence of khilaf method and its relationship with other sciences; dialectic, compared laws and the ways in Islamic law methodology. We also took the Islamic doctrins and rules into consideration along with the study of khilafiyyat literature. The reasons that caused to emerge the disagreemnts on Islamic rules are mentioned by critisizing the khilaf method.In the second part, the life of Mervezi, his works and the social, cultural, scientific study of the period is studied. Mervezi?s students and lecturers introduced and his scientific side is given in detail.In the third part, his work of Ikhtilafu?l-Ulema is introduced. It is being tried to determine if the original name belonged to the author. The remarkable features and the method the author used in his work is examined carefully. The place and the value of the work among other khilafiyyat is introduced objectively and the studies about the work (verification, edition, criticism) are presented in short. In the conclusion and evaluation part, we tried to give the results as a summary we gathered in our research.Key Words: Mervezi, Ikhtilafu?l-Ulema, Ilm-i Khilaf, Khilafiyyat, Khilafiyyat Literature