Tavşanlı Zeytinoğlu Kütüphanesi`nde bulunan el yazması Kur`an-ı Kerimler

Abstract

Tezhip, Arapça `zehep` (altın) sözcüğünden türemiştir. Türk Tezhip Sanatını altın kullanılarak yapılan süsleme sanatı diye tanımlayabiliriz. Tezhip yapan kişilere müzehhip veya müzehhibe denir. Tezhip Sanatı tarihten günümüze kadar gelen çeşitli eserlerden anlaşılacağı üzere, en çok yazma eserlerde, bunların içinde de en çok Kur'an-ı Kerim'lerde kullanılmıştır.Geçmişten günümüze kadar gelmiş olan yazma eserler bugün müze ve kütüphanelerde korunmaktadır. Bu kütüphanelerden biri de, Kütahya- Tavşanlı'da bulunan Zeytinoğlu Halk Kütüphanesi'dir. Tezimizde, Zeytinoğlu Ailesi'nin koleksiyonunu Kur'an-ı Kerim'ler, edebi, dini, ilmi eserler, tıp ve astroloji kitapları oluşturmaktadır. Tezimizde bu kütüphanedeki Kur'an-ı Kerimler'i, bezemeleri açısından incelemeye çalışacağız. Bunlar Batılılaşma Dönemi'ne ait 8 adet Mushaf olup, 7 tanesi müzehheptir.Tezimizde yazma eserleri incelemeden önce birinci bölümde Türk Kitap Sanatları ve tarihi gelişimleri, ikinci bölümde el yazmaları, üçüncü bölümde Tavşanlı Zeytinoğlu Kütüphanesi hakkında genel bilgiler verdik. Dördüncü bölümde her bir Kur'an-ı Kerim'in katalog bilgisini verdikten sonra, renk, motif ve kompozisyon açısından inceleyip, fotoğraf ve çizimleriyle birlikte değerlendirdik. Tez, beşinci bölümle, yani değerlendirme ve sonuç ile son bulmaktadır.

Tezhip comes from the word `zeheb` (gold) in Arabic. Turkish İllumination Art can be determined as the decoration art made by using gold. Person who works on illumination named as `müzehhip` or `müzehhibe`. The İllumination Art is mostly used in hand-written books especially in hand-written Qurans, this can be easily seen in books comes from old years.Written works that have been descended from the past are protected in museums and libraries today. One of these libraries is the Zeytinoglu Public Library in Tavsanli-Kutahya. Literary, religious and scientific works, medical and astrology books and Qurans constitute the collection of Zeytinoglu Family (in this paper). The researcher aims to investigate the Qurans in this museum in terms of their decorations in this paper. Belonging to Westernization Period, there are 8 Quran books of which 7 are ornamented with illuminated.Before investigating the written works, Turkish Book Arts and their historical development in the first part, manuscripts in the second part, Tavsanlı Zeytinoglu Library in the third part are dealt with and explained in this paper. After presenting catalogue data of each of the Quran in the fourth part, they have been investigated in terms of color, motif and composition and they have been evaluated with their photographs and drawings. This paper ends with the fifth part that is evaluation and conclusion.