Antalya Müzesi Etnografya Bölümü`nde bulunan ahşap eserlerin süsleme özellikleri

Abstract

Bu çalıĢmada, Antalya Müzesi Etnografya Bölümü‟nde teĢhirde bulunansüslemeli 49 adet ahĢap eserin süsleme özellikleri incelenmiĢ ve eserler ait olduklarıdönem, kullanım amaçları ve süslemelerini oluĢturan ahĢap iĢleme tekniklerine göresınıflandırılarak açıklanmıĢtır. Her bir eser için fotoğrafları ve desen çizimleri iledesteklenen bilgi formları oluĢturulmuĢtur. Bilgi formlarında ahĢap eserlerinkullanım amacı, dönemi, boyutları, iĢleme tekniği, süsleme özellikleri envanterkayıtlarına da dayanarak verilmiĢtir. AraĢtırma sonucunda Antalya MüzesiEtnografya Bölümü‟nde teĢhir edilen 49 adet süslemeli ahĢap eserin müzeye geliĢtarihi, kullanılan malzeme ve süsleme özellikleri ile iĢleme tekniği konularından eldeedilen bilgilere göre çoğunlukla XVIII. yüzyıla ait olduğu belirlenmiĢtir. Eserlerinçoğunluğunun iĢlenmesinde yüzey oyma tekniğinin kullanıldığı ve yineçoğunluğunun mutfak eĢyası ve mimari eleman olarak kullanılmak üzere üretildiğisaptanmıĢtır. Süsleme özellikleri incelendiğinde çoğunlukla bitkisel motif olarak;dal, yaprak, penç ve stilize çiçek motiflerinin, geometrik süslemede; eĢkenar dörtgen,dikdörtgen, üçgen, kare ve daire gibi Ģekiller ile zikzak ve birbirine paralel çizgilerin,sembolik motif olarak; altı ve sekiz kollu yıldız motiflerinin figüratif süsleme olarak;horon oynayan erkek motifi ile kuĢ ve boğa baĢı gibi hayvan figürlerinin kullanıldığıbelirlenmiĢtir. Çarkıfelek motifi de eserlerin süslenmesinde kullanılan diğer birmotiftir.Anahtar Kelimeler: Antalya, Antalya Müzesi, ahĢap iĢleme, süsleme

In this study, 49 embellished pieces of wood work from the AntalyaMuseum‟s Ethnography section have been examined and classified. Classificationdepends on each pieces‟ garnishing features, the period of time that they belong to,the purpose of use, and wood work processing techniques. Information forms werecreated supported by each piece of works design drawing and photographs. Thepurpose of the use of each artifacts as well as their time period, dimensions, processtechniques, and garnishing features are given on the information forms based on theinventory records. As a result of the research, it has been determined that 49embellished wood works belong to mostly XVIIIth century. The information obtainedfrom the subjects that the date of arrival at the museum, materials used, ornamentalfeatures and processing technique. It has been identified that surface carvingtechnique was used at the majority of artifacts in the processing, and it has also beendetected that most of the artifacts were produced to be used as kitchen utensils andarchitectural elements. When garnish properties were examined mostly-as floralmotifs- it was found that the branches, leaves, penç and stylized flowers; it wasdetected that rhombus, rectangle, triangle, squares and circles with parallel lines wereused more at geometric decoration, as symbolic motifs; It was seen that six and eightpointed stars as symbolic motifs, men playing horon motifs as figurative ornamentmotif; bird as bull‟s head motif as animal decorative motifs were used. Passionflowermotifs were the other motif as a decorations were used.Keywords: Antalya, The Museum of Antalya, Woodworking, Decorating