Lâyihalara göre II. Abdülhamid döneminde Mısır`ın siyasi durumu

Abstract

Osmanlı Devleti XIX. yüzyılda siyasi, askeri, sosyal ve iktisadi birçok sorunla mücadele etmek zorunda kalmıştır. Osmanlı devletinin iç ve dış sorunlarının zirvede olduğu bir dönemde tahta çıkan II. Abdülhamid'i uğraştıran temel problemlerden bir tanesi de şüphesiz ki Mısır meselesi idi. Zira II. Abdülhamid'in saltanatında Mısır'ın İngilizler tarafından işgal edilmesi, bu dönemin en önemli olaylarından birini teşkil etmiştir. II. Abdülhamid, Osmanlı Devleti'nin içinde bulunduğu durumu düzeltmek için her alanda lâyihalar hazırlanmasını istemiştir. Dönemin önde gelen devlet adamları tarafından hazırlanan lâyihalar padişaha sunulmuştur. Bu çalışmamızda II. Abdülhamid döneminde söz konusu lâyihalara göre Mısır'ın siyasi durumu ele alınmıştır.Bizim tezimizin ağırlık noktasını oluşturan lâyihalar, Mısır meselesi sürecini açık bir şekilde ortaya koymaktadır. Mehmet Ali Paşa ve arkasından gelen valiler Osmanlı Devleti'nden ayrılarak bağımsız olma sevdasına düşmüşlerdir. Sonrasında İsmail Paşa'nın Mısır'da ortaya koyduğu iktisadî ve malî politikaların sebep olduğu buhran, İngiltere'nin 1882'de Mısır'ı işgal etmesiyle sonuçlanmıştır. Osmanlı Devleti ise karşılaştığı bu durumu diplomasi yolu ile bertaraf etmeye çalışmış ve Mısır meselesinin çözülmesi adına Ahmet Muhtar Paşa'yı Mısır'a yüksek komiser olarak göndermiştir. Bununla beraber İngiltere'nin, bu bölgedeki çıkarları sebebiyle Mısır'dan askerini tahliye etmeye yanaşmadığı ve Osmanlı Devleti'ni diplomasi yolu ile oyalama siyaseti izlediği anlaşılmaktadır.

In the 19th century, the Ottoman Empire had to deal with many political, military, social and economic problems. One of the main problems that gave Abdulhamid II a hard time who ascended the throne at a time when the internal and external problems of the Ottoman Empire were at the peak, was undoubtedly the Egyptian issue again. After all, the British occupation of Egypt during the reign of Abdulhamid II was one of the most important events of this period. On the other hand, Abdulhamid II asked for the preparation of lâyihas in every field in order to correct the situation of the Ottoman Empire. The lâyihas prepared by the leading statesmen of the period were presented to the sultan. And in this study, the political situation of Egypt was discussed in the light of the said lâyihas during the reign of Abdulhamid II.The lâyihas, which are the focus of our thesis, clearly demonstrate the process of the Egyptian issue. Mehmet Ali Pasha and the governors who followed him separated from the Ottoman Empire and sought to become independent. Furthermore, the crisis stemmed from the economic and financial policies brought about by Ismail Pasha in Egypt ended up with the British occupation of Egypt in 1882. The Ottoman Empire, on the other hand, tried to overcome this situation through diplomacy and assigned Ahmet Muhtar Pasha to Egypt as the High Commissioner in order to solve the Egyptian issue. Nevertheless, it was understood that Britain did not want to evacuate its soldiers from Egypt because of its interests in this region and, therefore, it pursued a policy of distraction against the Ottoman Empire by diplomacy.