Burdur ili geleneksel mekikli dokumaları

Abstract

Dokumacılık tarih öncesi çağlara dayanmaktadır. Dokuma insanların temel ihtiyaçlarından biri olan soğuktan korunma ve vücudunu örtmek amacıyla ortaya çıkmıştır. İnsanların çeşitli hayvanları avlayarak ve toplayıcılığa dayanan bir yaşam sürdüğü dönemlerde ihtiyaçlarını avladığı hayvanların derilerinden karşılıyorlardı. Paleolitik ve Mezolitik dönemlerde örtünme ihtiyacı bu şekilde gideriliyordu. Tekstilin ortaya çıkış sebebi yalnızca örtünme ihtiyacının karşılanması olarak düşünülemez. Zaman içerisinde değişen iklim şartları kişileri daha elverişli giysiler aramaya yönlendirmiştir. Fakat bunun oluşması için hammadde ve bunu işleyen yararlı hale getirebilecek teknoloji gerekiyordu..Dokuma çeşitiyle zengin bir kültüre sahip olan Anadoluda dokumacılık, en eski el sanatları arasındadır. Anadolu'ya farklı yörelerden gelen Türkler uzun yıllar boyuncza geçmiş dokuma tekniklerini yerleştikleri ortama taşımışlar, geleneklerini harmanlayıp farklı bir dokuma kültürü yaratmışlardır.Burdur'da geçmişte yapılmış olan Mekikli dokumalar yöresel ve geleneksel bu değerlere önem vererek azalarakta olsa üretilmektedir. Burdur'da dokumalar genellikle pamuk, yün, ya da ipek iplikler kullanılarak dokunmuştur. Günümüzde Burdur ili mekikli dokumaları sadece belediye ve halk eğitim destekli alaca dokuma atölyelerinde; İbecik bezi ya da dastarı ise İbecik ve Yeşildere köyünde birkaç evde ahşap el yapımı tezgâhlarda dokunmaktadır. Günümüzde dokuma sanatının giderek azalmasının nedeni insanların, farklı iş kollarına yönelmesi pratik ve uygun olması nedeniyle daha çok makine dokumacılığının tercih edilmesindendir. Burdur mekikli dokumalarının yeterince tanıtılmadığı için Pazar sıkıntısı yaşaması geleneksel el sanatlarımızdan olan dokumacılığın önemini yitirmesine neden olmuştur. Bölgede mekikli dokumacılık sadece belli yaş gruplarının üstündeki kadınların dokuması, gençlerin dokumalara karşı ilgisiz olmaları ve pazar arayışı Burdur mekikli dokumalarının geleceği açısından önemli bir sorun olmaktadır.Anahtar Kelimeler: Burdur, Geleneksel, Mekikli Dokuma, Dokuma, Tezgah, Alaca Ġbecik, Menevrek

Weaving is as old as human history. It has been emerged to supply one of the most fundamental requirements of humanity which is to cover and protect from cold. As the people were living hunting and gathering in the Paleolithic and Mesolithic eras,they were supplying their needs from furs of hunted animals.Need for being covering was being supplied like this in the Paleolithic and Mesolithic eras. The revelation of textile can not be related only to the covering need. Changing climate conditions led people to seek more suitable clothes. However to manage this row material and more importantly technology required.Weaving in Anatoila which has rich weaving culture,weaving is among the most ancient handcraft. Turks who immigrated to Anatolia from different region carried ancient weaving techniques where they settled and has created a different weaving culture by mixing their traditions.However decreasing, the shuttle weavings are still produced in Burdur by being respected local and traditional values. They have been usually weaved by being used cotton, woolen and silken strings. Today, Burdur shuttle weavings have been produced only pied weaving workshop which is supported by the municipality and public education center ; and İbecik cloth or dastar have been weaved on wooden handmade and bench in several houses in İbecik and Yeşildere villages. The reason for the decrease in the weaving craft is besides the people are heading towards different jobs and also as it is more practical and cheap,machine is to be preferred more. Having marketing problems, Burdur shuttle weavings are not advertised enough caused weaving being from traditional handcrafts to lost their importance. That the youth are uninterested in weaving, that the weavers are only middle aged women and the marketing seeking are to be significant problems for the future of Burdur shuttle weavings ,so the production and usage of Burdur shuttle weaving decrease more and more.Key Words: Burdur,Traditional,Shuttle Weaving,Weaving,Bench,PiedĠbecik,Menevrek