Osmanlı Devleti ve kapitülasyonlar

Abstract

Osmanlı Devleti'nin egemenliğini sınırlayan ve zamanla Osmanlı ekonomisinin gelişmesini köstekleyen kapitülasyonların olumsuz sonuçları ilk veriliş yıllarında fazla hissedilmezken XIX. yy' da daha belirgin hale geldi. Yerli sanayi dalları kapitülasyonların korunması altında ülkeye giren yabancı mallarla rekabet edemeyerek çökme noktasına kadar vardı. Eşit olmayan gümrük ve vergilendirme koşullan, yerli girişimcilerin büyük zarar görmesine yol açtı. Kapitülasyonlara bağlı olarak Osmanlı topraklarındaki yabancı uyruklar insan hakları ve bireysel özgürlükler bakımından üstün ve ayrıcalıklı bir konum kazandılar. Kapitülasyonların getirdiği ağır koşullardan rahatsızlık duyan Osmanlı yöneticileri XIX. yüzyılın ikinci yarısında ayrıcalıklara son verme çabasına girdiler. Ve bunun neticesinde kapitülasyonlardan kurtulma süreci oldukça uzun ve sıkıntılı olmuştur. Ama Osmanlı Devleti aldığı bu kararın arkasında sonuna kadar durmuş ve bunun sonucunu da Lozan Barış Konferansında alarak yüzyıllar boyunca sırtında büyük bir kambur olarak taşıdığı sosyal, ekonomik ve de siyasi yükten kurtulmayı başarmıştır.Anahtar Kelimeler: Din ve vicdan özgürlüğü, Osmanlı Devleti, yabancı, kapitülasyonlar, inanç özgürlüğü.

Negative conclusions of the capitulations limiting the sovereignty of the Ottoman and preventing the development of Ottoman economy in time was not experienced more at the beginning of the first issue but it became more apparet XIX.century. Domestic industries came to the point of collapse because of it not to be able to compete with the foreign goods entering under the protection of capitulations.Unequal conditions of the customs and taxation led to damage to large domestic entrepreneurs. Depending on the capitulations, foreign nationalities on the territory of the Ottoman won superior and privileged position in terms of human rights and individual freedoms.The Ottoman administrators who were uncomfortable with severe conditions brought by capitulations made an effort to end the privileges in the second half of the XIX.century. And as a result of this,recovery process from the capitulations were quite a long and troubled.However; the Ottoman Empire stant behind the given decision to the end and got the result of this on the Lausanne Peace Conference and managed to get rid of social,economic and political burden as a hump on his back carrying.Keywords: Freedom of religion and conscience, Ottoman Empire,foreigners, capitulations, freedom of belief