Matrakçı Nasuh`un minyatürlerinin harita illüstrasyonları açsından incelenmesi ve Süleyman Demirel Üniversitesi harita illüstrasyonu uygulaması

Abstract

Duygu ve düşüncelerin aktarımında bir ifade aracı olan resimleme sanatı, insanlık tarihi boyunca kullanılmıştır. Mağara duvarlarından günümüze kadar, ilkel insanların yaşadıklarını, doğa olaylarını, duygu ve düşüncelerini aktarmak amacıyla yaptıkları resim ve kabartmalar zaman içerisinde bir sanata dönüşmüştür. Toplumda farklı kültürel grupların yer alması farklı ifade tarzlarını da beraberinde getirmiştir. Kültürlerin kendilerini ifade etme tarzları kadar, duygu ve düşüncelerini açığa çıkarma tarzları da çeşitli uygulamalarla ortaya çıkmıştır. Kültürel uygulama farklılıkları neticesinde resimleme yöntemine kimi zaman minyatür, kimi zaman da illüstrasyon denilmiştir. Minyatür ve illüstrasyon çok eskiden beri bilinen ve kullanılan, aynı amaca hizmet eden bir resim/resimleme tarzıdır. Resimlemede önemli olan gerekli mesajı en açık ve anlaşılır şekilde ortaya koymaktır. Resimleme bir metinde geçen olayı ya da hikâyeyi algılayıp tasvir edebilme yetisidir. Görsel bir iletişim sanatı olan resimleme (minyatür-illüstrasyon), görselliğin üst düzeyde olduğu günümüzde farklı alanlarda, çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır. İllüstrasyon sanatının; tıp, teknik, ticari, kültürel ve bilgi verme amaçlı illüstrasyonlar olarak pek çok uygulama alanı vardır. Bu alanlar içerisinde yer alan harita illüstrasyonları günümüzde sıklıkla kullanılmaktadır.Tez çalışmasında, minyatür ve illüstrasyon ilişkisi ele alınarak, her ikisinin de aynı anlama geldiği, benzer amaçlarla uygulandıkları açıklanmıştır. Topografik kent tasvirleriyle bir ekol yaratmış olan Matrakçı Nasuh'un Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn adlı eserinde yer alan minyatürlerinden bazıları harita illüstrasyonları açısından incelenmiştir. Yapılan uygulama çalışmasında, Matrakçı Nasuh'un topografik harita minyatürlerinden ilham alınarak ve günümüz dijital teknolojisi kullanılarak bölgesel harita illüstrasyonu yapılmıştır.

Illustration is as means of expression feelings and thougts in transmission of the art is used throughout humanity until today on the cave wall, primitive people lived on nature events, pictures and reliefs turned into art in order to convey thougths and feelings. Involvement of different cultural groups in society brought about along different style culturels to express themselves as reveal the thoughts and feelings in a variety of styles appeared applications. Difference in cultural practices sometimes rendering method sometimes has been called as a miniature illustration. Miniature painting and illustration is known since a long time ago. İmportant message for illisturation is to demonstrate the most clear and concise way. Limning is a description compence with percieving event or story wihch takes a place in text. Limning that is a communication art for visuality (miniature-illustration) is being used for various purpose in different field nowadays when visulity higher-up. İllustration's art has so many execution area for purpose as medicine, technic, commercial, cultural and edification. Map's illustration which takes a place in this area is being used nowadays too often.This thesis study, its explained that both miniature and illistration have the same means and they are performed with similar aim. Same illistration which in achivement as called Matrakçı Nasuh's Beyan-ı Menzal-i Sefer-i Irakeyn has been examined by maps illustration. In this implementation study which is made, regional map's illustration has been made with taking inspriation from topografic maps's miniature that belongs Matrakçı Nasuh and using today's technology.