Yalvaç geleneksel konut mimarisinde ahşap süsleme özellikleri

Abstract

Türk evleri coğrafi konuma, ekonomik ve sosyal yaşamına bağlı olarak ihtiyaçlara göre inşa edilir. Kendine özgü mimari plan ve elemanları bulunan Geleneksel Yalvaç Evleri'nin ahşap elemanlarında bulunan süslemeleri açısından da yörenin kültürel zenginliğini yansıtmaktır. Günümüzde teknolojinin ilerlemesiyle daha sağlam yapı malzemelerinin kullanılması ve yanlış restorasyonlar sonucu yapısal bozukluklar meydana gelmiştir. Çalışmada Antalya Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun kararıyla Geleneksel Yalvaç evi olarak nitelendirilen evler incelenmiş, alan araştırmasına dayalı betimleme yöntemi izlenmiş olup, kaynak taraması ile kavramsal çerçeve oluşturulmuştur. Çalışmada Geleneksel Türk evleri plan ve mimari elemanları olarak açıklanmış, Yalvaç evlerinin geleneksel Türk evlerinden ayıran özellikleri anlatılmıştır.Genellikle ahşap yapı elemanlarında görülen süslemelerin hangi teknikle yapılmış olduğu belirtilmiş, fotoğraf çekimleri yapılarak süslemeler çizilmiştir. Süslemelerde kullanılan desenler geleneksel süsleme sanatlarımızda kullandığımız motiflerle kıyaslamalar yapılarak örneklerle açıklanmıştır. Yalvaç evlerinin günümüzdeki durumu anlatılmış mimari elemanlarının kullanılmaması veya yapısal bozuklukların nedenleri açıklanmıştır. Sonuç olarak çalışmada karşılaşılan sorunlar anlatılmış, geleneksel Türk mimarisi süsleme özellikleri incelenen tezlerle kıyaslanmıştır. Evlerin restorasyon durumu, kullanılan ahşap teknikleri, kompozisyonlardaki motif ve süslemeler istatistiksel olarak verilmiş, genel değerlendirmeler yapılmış, evlerin sonraki nesillere kalması ve bu kültürel zenginliğin yaşatılması için öneriler sunulmuştur.

Turkish houses are built in accordance with geographical locations and economic and social needs. Having peculiar architecture plan and units, Traditional Yalvac Houses picture the cultural richness of the region in terms of the ornaments in their timber elements. Today, with the development of the technology, more stable materials are being used and because of the wrong restorations, structural disorders occur. In this study, houses known as Traditional Yalvac Houses with the deceleration of Antalya Cultural and Natural Heritage Preservation Reginal Board are explored and content frame is composed with resource investigation, based on description method with area research. In this study, Traditional Turkish Houses are defined as plan and architectural units and the different features of Yalvac Houses from traditional Turkish houses are explained.The technic used in the ornaments which are usually seen in timber elements is explained, photos are taken and ornaments are drawn. The patterns used in the ornaments are compared with the motifs in the traditional ornament art and explained with examples. The current condition of Yalvac Houses is described, the reasons for not using architectural elements or of structural disorders are viewed. In conclusion, the problems faced in the study are stated, the features of Traditional Turkish Architecture Ornament are compared with thesis examination. The restoration situation of the houses, the timber technics used and the motifs in the designs are statistically expressed, general assessments are made and suggestions are put forward in order to pass the houses to next generations and maintain this cultural heritage.