Şaman giysi unsurları üzerlerinde kullanılan semboller

Abstract

Şamanlar tarafından `deneyim` olarak ifade edilen Şamanizm, varlığı tüm insanların tarihinde erken taş devrine ve daha da geriye kadar kanıtlanabilen, spiritüel tesiri içeren bir kendinden geçme ve trans tekniği olarak kabul edilmektedir. Klasik literatürde Türk Şamanlığının en önemli merkezini Rusya sınırları içerisinde olan Sibirya Bölgesi oluşturmaktadır. Ele alınan konu bu bölgede yaşamış topluluklar içerisinde Türk Şaman kültürüne sahip bölgenin Altaylar, Yakutlar, Samiler, Tuvalar, Hakaslar, Tofalar, Dolganlar gibi belli başlı önemli Türki kabilelerdir. Sibirya klasik şamanizmin anavatanı kabul edilmektedir. Bölgedeki Ural, Altay, Paleosibiryalı halklar özellikle de avcı-toplayıcı gruplar modern dönemlere kadar şamanistik uygulamalarda bulunmaya devam etmişlerdir. Babadan oğula miras yolu ile ya da `çağrı yöntemi` ile devredilen, kutsal bir kült eşyası kabul edilen Şaman giysileri, kozmik ve sınır ötesi âleme taşıyan bir araç olup onu toplumun diğer üyelerinden ayıran ve izole yaşam tarzlarının bir göstergesi olan bir nişandır. Kutsal bir kült eşyası kabul edilen Sibirya Türk Şamanlarının giysilerine toplu olarak bakıldığında giysilerde biçimi anlam ve önemiyle ilgili olup tasarımı ise görselliğindeki zengin malzeme kombinasyonunda olduğunu görebilmekteyiz. Tasarım ve biçim ilişkisi farklı coğrafya ve kültürlerde etkileşerek çoğu zaman iç içe geçtiği örnekler bulunmaktaysa da olan değişiklikler aslını asla kaybettirememiş her defasında Şaman kültürü izi olduğu farkedilmiştir.Şaman giysisi, döneminin hayat görüşünü, sosyo – kültürel yapısını, dini bakışını yansıtırken Şamanın mistik gücünü, ruh halini, hayal gücünü fantastik şekilde ortaya koymaktadır. Giysi örneklerinde görülen kadın yada erkek Şamanların giysilerinde yada unsurlarında ayrım olmaksızın daha çok kadın giyimine yakın tutulan form ve renklerde olmasıdır. Doğanın insan yaşamı üzerindeki gizemli gücünü onu kutsallaştırarak ritüellerinde aracı unsur olarak kullanmaktadırlar. Kullanırken de kimi zaman doğal renkleriyle ve her rengi içinde barındıran tabiata öykünmüşlerdir. Bazen tek tek bazen de diğer materyallerle biraraya getirerek giysi ve unsurlarında kullanmışlardır.

Shamanism, which is expressed as `experience` by shamans, is regarded as a transcendent and transit technique with spiritual influence, which can be proved to be an early stone devolution in all people's history. In the classical literature, the most important center of Turkish shamanism is the Siberian Region which is located within Russia borders. Within the communities that lived in this region, the subject covered is the major Turkic tribes, such as the Altay, Yakut, Samiler, Tuvalar, Hakas, Tofalar, Dolgan.Siberia is considered the homeland of classical shamanism. Ural, Altay, Paleosibiric peoples, especially hunter-gatherer groups in the region continued to be found in shamanistic practices until modern times.A tool that carries shaman clothes, cosmic and trans-boundary creations accepted as a sacred cult item, inherited from the father to the son either by inheritance or by a `call method`, is a sign that separates it from the other members of the community and is a sign of isolated life styles. When we look at the clothes of the Siberian Turkish shamans, which are accepted as sacred cult items, we can see that they are related to the formal meaning and importance of the clothes and the design is in the combination of the rich material of the visual. Even though there are examples where design and form relations are intertwined in different geographies and cultures and often intertwined, it has been noticed that the shaman cultures are allowed every time the changes that have never been lost have actually been lost.While reflecting the soul - cultural structure, religious view of the life of the shaman 's clothes, the mystic power of the shaman, the mood, the imagination, the fantasy. It is in the forms and colors that the female and male shamans, seen in the garment samples, are mostly kept close to the women's clothing without any distinction in the yada elements of the garments of the male shamans. The mysterious power of nature on human life sanctifies it and uses it as an intermediary element in its rituals. Sometimes when they use, they emulate the natural color and the nature contained in each color. Sometimes they used clothes and elements to bring them together, sometimes with other materials.