Yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşirelerin ruhsal durumlarının incelenmesi: İş ortamındaki stres kaynakları

Abstract

Bu araştırma Ankara Şehir Hastanesi'nde yoğun bakımda çalışan hemşirelerin ruhsal durumlarının belirlenmesi ve yıpranma durumlarının yüksek olduğu göz önünde bulundurularak iş ortamında karşılaşmış oldukları stres faktörlerinin neler olduğunu belirlemek amacıyla yapılmıştır.Hemşirelik, görev yetki ve sorumluluklarının yeterince sınırlanmamış olması ve uykusuzluk, yorgunluk gibi zor çalışma koşullarının varlığı sebebiyle çok stresli bir mesleği tanımlamaktadır. Yoğun bakımların dışarıyla temas eden bir penceresinin olmaması nedeniyle hemşirelerin uzun saatler gün ışığından uzak kalmaları, diğer personellerden fiziksel olarak yalıtılmış olmaları, nöbet usulü çalışmaları ve çoğunluğun kadın/anne olmaları sebebiyle, hem kendilerine hem ailelerine istedikleri şekilde zaman ayıramamaları streslerini çoğaltmaktadır.Araştırma popülasyonunu o dönemde Ankara Şehir Hastanesi'nin yoğun bakım ünitelerinde çalışan hemşire grubu oluşturmaktadır. Çalışmada örneklem büyüklüğü olarak araştırmaya katılmayı kabul eden 103 hemşireden oluşmuştur. Bu araştırma için 22 sorudan oluşan bir 'Personel Tanıtım Formu' ve 43 sorudan oluşan 'Stres Kaynağı Ölçeği' kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde, parametrik olan tek yönlü varyans analizi (one-way Anova) ve bağımsız t-testi, parametrik olmayan Kruskal-Wallis H ve bağımsız Mann-Whitney U testleri uygulamıştır. İkiden fazla grup karşılaştırmalarında ise Tukey HDS post-hoc analizi yapılmıştır. Araştırmaya katılan hemşirelerin %40,8'i 18-24 yaş grubunda, %86,4'ü kadın ve %62,1'inin bekar olduğu, %70,9'unun çocuğunun olmadığı, %66'sının lisans mezunu olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan hemşirelerin %72,8'i çalışmanın aile hayatına olumsuz etkisi olduğunu belirtmişlerdir. Hemşirelere göre en çok stres yaratan durumların başında %23,9'la çalışma şekli ve saatinin sosyal yaşamı etkilemesidir. Malzeme ve araç gereçlerin yetersiz olması % 20,1 ile ikinci, yetersiz ücret ise %19,7 ile üçüncü sırada yer almaktadır. Hemşirelerin iş ortamında en çok sorun yaşadıkları grup %25,8'le hekimlerdir. Daha sonra %24,4'le yöneticiler, %21,1'le hasta yakınları, %15,5'le hemşireler ve %13,1'le diğer sağlık personelleri olduğu belirlenmiştir.

The purpose of this study was to determine the mental status of the nurses who work in the intensive care unit at Ankara City Hospital, Ankara. They face high exhaustion and burnout that determines their stress factors in the work environment.Nursing job encounters very stressful duties due to the lack of sufficient authoritarian responsibility and multi-tasking high stress related assignments and the existence of difficult working conditions such as insomnia and tiredness. Since nurses, who were mostly women and/or mothers, come to work on time associated to a duty system in a layered periods. They face daunting challenges that they cannot spare time for both themselves and their families, thus they face increased stress results. For this study, 103 nurses who agreed to fill out the questionnaire, which was the sample size. 'Personnel Presentation Form' consisting of 22 questions and the 'Stress Source Scale' consisting of 43 questions were used. In the evaluation of the data, we implemented the followings tests and analyses: parametric tests such as t-tests and one-way Anova; non-parametric tests such as Mann-Whitney U and Kruskal-Wallis H tests. These tests were followed by Tukey HDS and Dunn-Bonferroni post-hoc corrections.In the survey, it was found that 40.8% of the nurses between 18 and 24 years old, 86.4% of them were women, 62.1% of them were single, 70.9% of them had no children and 66% of them were 4-year university graduates. 72.8% of the nurses, who participated in the survey, had an idea that working as woman had a negative impact on their family life. Among 23.9% of the participants who indicated that the most work induced stress was the working conditions, which mostly affected their social lives. The insufficient of materials and equipment in the work place was second stress burden as perceived by 20.1% nurses. The lack of wage factor is the third leading stress cause with 19.7%. Not getting along with physicians well in the work environment was the other stress cause 25.8%. Having problems with managers was 24.4%, conflicting with the relatives of patients was 21.1%, not coping with co-workers was 15.5% and having issues with other health related personnel was 13.1%.