Ni`met Divanı (İstanbullu): İnceleme-metin-dizin

Abstract

18. yüzyıl şairlerinden olan Ni'met Ni'metullah Efendi, tarih düşürmeleri ile öne çıkmış ve Klâsik Türk Edebiyatı içerisinde yer bulmuş şairlerdendir. Çoğu kaynakta doğum tarihi H.1112/M.1700 ve ölüm tarihi 12 Şevvâl 1186 (6 Ocak 1773) olarak geçen Ni'met, küçük yaşta yetim kalmış ve dedesi Osman Efendi tarafından yetiştirilmiştir.Ni'met Divanı'nın başında yer alan dibace kısmında şairin sanat görüşü, şiir ve şair hakkındaki düşünceleri yer almaktadır. Ayrıca çeşitli biyografik kaynaklar vasıtasıyla hem şairin hayatı hem de sanatı hakkında birtakım bilgiler edinilmiştir.İstanbul Topkapı Sarayı Yazma Eserleri Koleksiyonu'nda H.881 arşiv numarası ile tek nüsha olarak tespit edilen eser, bu nüsha esas alınarak oluşturulmuştur. Türkçe 4 kaside, 10 gazel, 97 kıt'a, 49 beyitten müteşekkil olan Ni'met Divanı, transkripsiyonlu olarak ve klâsik divan tertibine uygun olarak hazırlanmıştır. Ayrıca, eser hem şekil hem de muhtevâ özellikleri açısından incelenmiştir. Divan'da yer alan tarihlerin, eserin çoğunluğunu oluşturması sebebiyle, konularına göre de incelenen tarihler, metinde de alfabetik bir düzen içerisinde verilmiştir. Ayrıca çalışmanın sonuna yer ve şahıs isimlerinin yer aldığı bir de dizin eklenmiştir.Anahtar Kelimeler: Ni'met Ni'metullah Efendi, Ni'met Divanı, Tarihler, Klâsik Türk Edebiyatı, 18. Yüzyıl.

Master Ni'met Ni'metullah, one of the 18th century poets, is a poet who came to the forefront with his datings and held a place in Classical Turkish Literature. Ni'met whose his date of birth is given as H.1112/A.D 1700 and date of death as 12 Shawwal 1186 (6 January 1773) in many resources became an orphan at his mother?s knee and was raised by his grandfather Osman Efendi.In the preamble of Divan of Ni'met, the poet?s view of art, as well as his thoughts on poetry and poet is given. Also, through a variety of biographical resources, information about both the poet?s life and his art has been acquired.The work which was found in Istanbul Topkapi Palace, Collection of Manuscripts in one copy with the archive number H.881 was formed based on this copy. Divan of Ni?met which consists of 4 encomiums, 10 lyrics, 97 verses and 49 singulars in Turkish was prepared in transcript and in conformity with the classical divan order. This work has also been studied as regards its form and content characteristics. Because the dates in Divan form the greater part of it, the dates which were studied with regard to their subject and were also given in alphabetical order in the text. As well in place and person names the index of the Divan is given in the end.Key Words: Master Ni'met Ni'metullah Efendi, Divan of Ni'met, Dates, Classical Turkish Literature, 18th Century.