Lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı, mobil telefon yoksunluğu korkusu (nomofobi) ve akademik başarıları arasındaki ilişki

Abstract

Bu araştırmanın amacı lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığı ve nomofobi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi ve akıllı telefon bağımlılıkları, nomofobi düzeyleri ve akademik başarıları arasındaki ilişkinin belirlenmesidir. Araştırma ilişkisel tarama modeline göre kurgulanmıştır. Araştırmanın örneklemi seçilirken uygun örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırma 2017-2018 eğitim-öğretim yılında Konya ili Akşehir ilçesindeki 588 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın verileri, Kişisel Bilgi Formu, Nomofobi Ölçeği ve Akıllı Telefon Bağımlılığı Ölçeği-Kısa Formu ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS ve AMOS programları kullanılmıştır. Lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlığı ve nomofobi düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesinde t testi, ANOVA ve MANOVA, akıllı telefon bağımlılığı, nomofobi düzeyi ve akademik başarıları arasındaki ilişkide ise `Yapısal Eşitlik Modellemesi` kullanılmıştır. Araştırma sonucunda lise öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılığının cinsiyet değişkenine göre anlamlı farklılık göstermediği; okul türü, şarj cihazı taşıma durumu, uyanır uyanmaz akıllı telefon kontrol etme durumu, uyumadan önce yatakta akıllı telefonla zaman geçirme durumu, anne-baba eğitim durumu, internet kullanım amacı, akıllı telefon kullandığı zaman dilimi, iletişim kurma yolu ve boş zaman aktivitesi değişkenlerine göre ise anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur.Araştırma sonucunda lise öğrencilerinin nomofobi düzeylerinin okul türü ve anne eğitim durumu değişkenlerine göre anlamlı farklılık göstermediği; cinsiyet, şarj cihazı taşıma durumu, uyanır uyanmaz akıllı telefon kontrol etme durumu, uyumadan önce yatakta akıllı telefonla zaman geçirme durumu, baba eğitim durumu, internet kullanım amacı, akıllı telefon kullandığı zaman dilimi, iletişim kurma yolu ve boş zaman aktivitesi değişkenlerine göre ise anlamlı farklılık gösterdiği bulunmuştur. Yapısal eşitlik modellemesi sonucunda nomofobi düzeyi ve akıllı telefon bağımlılığı arasında anlamlı ve pozitif ilişki olduğu, nomofobi düzeyi ve akademik başarı arasında anlamlı ve negatif ilişki olduğu bulunmuştur. Ayrıca akıllı telefon bağımlılığı ve akademik başarı arasında da anlamlı ve negatif ilişki olduğu bulunmuştur. Yapısal eşitlik modellemesi sonucuna göre nomofobi düzeyi, akıllı telefon bağımlılığındaki varyansın %56'sını; nomofobi düzeyi ise akademik başarılarındaki varyansın %7'ini açıklamaktadır. Nomofobi düzeyi; akıllı telefon bağımlılığını yüksek düzeyde, akademik başarıyı ise düşük düzeyde yordamaktadır. Ayrıca nomofobi düzeyi, akademik başarıyı akıllı telefon bağımlılığı örtük değişkeni üzerinden yüksek düzeyde yordamaktadır.Anahtar Kelimeler: lise öğrencileri, nomofobi, akıllı telefon bağımlılığı, akademik başarı, yapısal eşitlik modellemesi

The aim of this study is to investigate the smart phone addiction and nomophobia levels of high school students in terms of various variables and to determine the relationship between smart phone addiction, nomophobia levels and academic achievements. The research was designed according to correlational survey model. The convenient sampling method was used in the study. The study was carried out with 588 students in Akşehir district of Konya province in 2017-2018 academic year. The data of the study were collected by Personal Information Form, Nomophobia Scale and Smart Phone Addiction Scale-Short Form. SPSS and AMOS programs were used for data analysis. In order to examine the smart phone addiction and nomophobia levels of high school students in terms of various variables, t-test, ANOVA, and MANOVA were used. Structural equation modeling was used in the relationship between smartphone addiction, nomophobia levels and academic achievements. As a result of the study, it was found that high school students' smart phone addiction did not show a significant difference according to the gender variable; the type of school, the status of the charger, the state of the smartphone, the status of the smartphone in the bed before going to sleep, the state of parental education, the purpose of internet use, the time zone that the smartphone uses, the way of communication and according the leisure activity variables It showed significant difference.At the end of the study, it was determined that the nomophobia levels of high school students did not show a significant difference according to the school type and mother education status variables; Charging status of the charger, the status of the control of the smartphone immediately after waking, the time spent on the smartphone in the bed before going to sleep, the educational status of the father, the use of the Internet, the time zone using the smart phone found the way of communication and leisure activities. As a result of structural equation modeling, there was a significant and positive relationship between nomophobia level and smart phone addiction, and there was a significant and negative relationship between nomophobia level and academic achievement. There was also a significant and negative relationship between smartphone addiction and academic achievement. According to the results of structural equation modeling, the level of nomophobia is 56% of the variance in smartphone addiction; the level of nomophobia explains 7% of the variance in academic achievement. The level of nomophobia predicts low academic success while predicting high levels of smartphone addiction. In addition, the level of nomophobia predicts academic success on the implicit variable of smartphone addiction.Keywords: high school students, nomophobia, smartphone addiction, academic achievement, structural equation modeling