Anadolu`daki Pers satraplık organizasyonu

Abstract

Akamenid hanedanlığına mensup II. Kyros'un önderliğinde toplanan Persler, Medleri bozguna uğrattıklarında İran'dan Kızılırmak'a kadar olan toprakları ele geçirmişti. Daha sonra Lydia devleti ile önce Kızılırmak çevresinde sonra Sardes önlerinde savaşan Persler, bu bölgeleri de ele geçirerek, İran'dan Batı Anadolu'ya kadar uzanan büyük bir imparatorluk vücuda getirmiştir. Söz konusu toprakların genişliği ve içerisinde pek çok milletin bulunması, Persler için bir yönetim sorunu doğurmuştur. II. Kyros bu meseleyi, kendilerinden önce Mezopotamya'da kurulmuş olan Asur ve Med devletlerinin kullandığı sisteme benzer bir yöntemle çözmeye çalışmıştır. Bu amaç doğrultusunda II. Kyros, memleketi bir nevi eyalet olan satraplıklara ayırmış ve bunların başına da satraplar (vali) atamıştır. Anadolu gibi uzak bölgelerde oluşturulan satraplıklara genelde İranlılar atanmış, ancak bazı bölgelere yerel liderlerin atandığı durumlar da görülmüştür.Antik kaynaklarda, farklı sayı ve isimlerde geçen satraplıklara birçok imtiyaz verilmiştir. Bunun karşılığında, doğrudan kral tarafından atanan valilere siyasi, askeri ve ekonomik açıdan pek çok sorumluluk yüklenmiştir. Söz konusu yükümlülüklerini yerine getirdikleri takdirde, satraplıklarda yaşayan halkların dil, din ve sosyal hayat gibi kültürel değerlerine müdahale etmeyen Pers yöneticileri, böylece bu halkların kendilerine ısınmalarını sağlamıştır. Satraplıkların bağımsız hareket etmelerini engellenmek için ise eyaletlere birçok denetleyici memur gönderilmiştir. Bizzat kral tarafından görevlendirilen bu müfettişler, satraplıkta olan olayları doğrudan krala rapor etmiştir.Büyük İskender'in seferleri neticesinde Anadolu'daki Pers hakimiyeti ve Pers satraplıkları Makedonlara geçerek son bulmuştur. Makedon yönetimi altında ise eyalet yönetimi küçük değişikliklerle devam etmiştir.

Defeating Meds under the leadership of Cyrus II, Achaemenids took the control over the land from Iran to Kızılırmak. Later, battling against Lydia State first around Kızılırmak and then before Sardes, Persians conquered these areas and constituted a great emperorship. As a result of the largeness of the lands in question and numerousness of the nations sheltered in these lands, there occurred a problem of management for Persians. Cyrus II resolved this problem with a similar method used by Asur and Media States which were founded in Mesopotamia before. In accordance with this goal, Cyrus II divided the land into states and assigned satraps (governor) for each state. In general, Persian satraps were appointed to the satrapies established in remote regions just like Anatolia; however, it is seen that in some regions local leaders were appointed.In ancient sources, many privileges were provided for different number and name of satrapies. In return for these privileges, many political, military and economical responsibilities were assigned to the satraps who were directly appointed by the king. Not interfering with the language, religion and social life of societies living in satrapies as long as they fulfill their obligations, Achaemenids obtained the societies? confidence. To prevent the independent action of Satrapies, a good many controllers were sent to these satrapies. Assigned personally by the king, these controllers reported the events happened within the borders of satrapies directly to the king.As a result of campaigns of Alexander the Great Persians domination of Anatolia and Persian satrapies, passing into the hands of the Macedonians came to end. In the management of the Macedonian state, province system has continued with little change.