Bağdat Paktı`nın Türk Basınındaki yansımaları(1955-1959)

Abstract

Soğuk Savaşın en şiddetli yaşandığı bölgelerden biri Ortadoğu olmuştur. Batı Bloğunun en güçlü temsilcileri olan İngiltere ve Amerika Birleşik Devletleri, gerek Sovyet yayılımcılığının önüne geçebilmek, gerekse bölgedeki hayati menfaatlerini sürdürebilmek amacıyla, çeşitli savunma projeleri ortaya atmışlardır. İşte bu projelerden biri de, Dullesin Ortadoğu gezisi sonucu şekillenen, Kuzey Kuşağı Savunma Projesinin somut adımı niteliğindeki Bağdat Paktı?dır.Bağdat Paktının faaliyetlerine yönelik olarak, Başbakan Adnan Menderes aktif bir dış politika izlemiş, basın da buna büyük ilgi göstermiştir. Paktın temellerinin atıldığı dönemde basında yer alan değerlendirmelerin olumlu yönde olması, dış politikada ciddi bir iktidar-basın çatışmasının olmadığını göstermesi bakımından önemlidir.1956 yılında Süveyş Krizinin ardından Bağdat Paktının devam edip edemeyeceği, basında tartışma konusu olmuş; Suriye, Lübnan ve Ürdünde yaşanan bunalımlar ve nihayet Irak ihtilali sonrası basının hem paktın faaliyetlerine karşı ilgisi azalmış hem de eleştirel bakış açısı öne çıkmıştır. Bu tezin hazırlanmasındaki amaç, Bağdat Paktı ile ilgili gelişmelerin Türk Basınında nasıl ele alındığını incelemektir. İmzalandığı dönemde büyük bir yankı uyandırmasına rağmen bu paktın niçin başarılı olamadığı çalışmanın temel çıkış noktasını teşkil etmektedir.

The Middle East was one of the regions where the Cold War was most severely lived. The United States of America and The United Kingdom which were the most powerful representatives of the Western block came up with several defensive projects both for preventing SovietImperialism and for maintaining their essential benefits in the region. From this aspect, one of those projects was the Baghdad Pact that took form after Dulles?s Middle East visit and was the most important part of North Zone Defense Project as a concrete step. Turkish Prime Minister Menderes followed an active foreign policy regarding to the activities of the Baghdad Pact , and the media paid a great attention to this. The assessments in the media during the period of the pact was in a positive way and this is important as it shows there was no serious government-media clash in the foreign policy.After the Suez Crise in 1956, whether the pact would continue or not became a matter of discussion in the media, and due to the crises in Syria, Lebanon, and Jordan and finally the coup in Iraq, the media lost its interest on the the activities of the pact and a critical point of wiew came to the fore.The aim that leads the preparation of this thesis is to study how the incidents related to the Baghdad Pact were dealed in Turkish Media. The reason why the Pact could not succeed although it created big reactions in the term when it was signed constitutes the starting point of the study. Keywords: ColdWar, The Baghdad Pact, John FosterDulles, Middle East, SuezCrise, Iraq.