Ayçiçeği ve buğday bitkisi kök eksudatlarının Sinapis arvensis ve Sinapis alba türlerinin tohum çimlenmesi ve fide gelişimi üzerine allelopatik etkilerinin araştırılması

Abstract

Bu tez çalışmasında ayçiçeği (Helianthus annuus) ve buğday (Triticum aestivum) kökeksudatlarının ülkemizde yaygın yabancı otlardan yabani hardal (Sinapis arvensis L.) veakhardal (Sinapis alba L.) tohumlarının çimlenmesi ve fide gelişimi üzerine allelopatiketkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Ayçiçeği ve buğday bitkileri 8 haftalık olduğunda100 ml distile suda, her bitkiden 20 ya da 40 fide 3 gün bekletilerek elde edilen bitki kökeksudatları yabani hardal ve akhardal yabancı otlarına foliar yolla uygulanmıştır.Allelopatik etkisinin karşılaştırılabilmesi ve biyoherbisit potansiyelin araştırılması için buyabancı otların kimyasal kontrolünde yaygın kullanılan bir herbisit olan Gromstor'unönerilen dozu (1g.da-1) ve önerilen dozunun iki katı (2g.da-1) da uygulanmıştır. Yabanihardal ve akhardal tohumlarının çimlenmesi ve fide gelişimine ait morfolojik ölçümler vefizyolojik-biyokimyasal (klorofil a, klorofil b, toplam klorofil, karotenoid, prolin vetoplam protein miktarları ile süperoksit dismutaz enzim aktiviteleri) analizler yapılarakdeğerlendirilmiştir. Elde edilen bulgular ayçiçeği ve buğday kök ekstraktlarının yabanihardal ve akhardal yabancı otlarının çimlenmesi ve fide gelişimi üzerinde allelopatiketkiye sahip olduğunu göstermektedir.

In this thesis, it is aimed to investigate the allelopathic effects of root exudates ofsunflower (Helianthus annuus L.) and wheat (Triticum aestivum L.) on germination andseedling growth of wild mustard (Sinapis arvensis L.) and white mustard (Sinapis albaL.) that common weeds in our country. When the sunflower and wheat plants are 8 weeksold, plant root exudates obtained by standing 20 or 40 seedlings in each plant in 100 mldistilled water were applied foliar to wild mustard and white mustard weeds. In order tocompare the allelopathic effect and to investigate the bioherbicidal potential, Gromstor'srecommended dose (1g.da-1), which is a widely used herbicide for chemical control ofthese weeds, and twice the recommended dose (2g.da-1) were also applied. Morphologicalmeasurements and physiological-biochemical (chlorophyll a, chlorophyll b, totalchlorophyll, carotenoid, proline and total protein quantities, and superoxide dismutaseenzyme activities) analysis of seed germination and seedling growth of wild mustard andwhite mustard plants were evaluated. The findings show that sunflower and wheat rootextracts have allelopathic effects on germination and seedling growth of wild mustardand white mustard weeds.