Bazı Kayısı Çeşit ve Melezlerinde Fitokimyasal Özelliklerin Değişimi ve Kalıtımı

Abstract

Kayısı en çok üretimi yapılan sert çekirdekli meyve türlerinden biri olup, fitokimyasal içeriği bakımından zengindir. Fitokimyasallar insan sağlığını tehdit eden kronik hastalık risklerini azalttığı bilinen bitkisel bileşikler olup, özellikle son yıllarda öneminin anlaşılmasıyla ıslah programlarında önemli bir ıslah hedefi olarak kabul edilmiştir. Bu çalışmada ülkemizde yaygın olarak yetiştiriciliği yapılan 12 farklı kayısı çeşidine ve ayrıca Hacıhaliloğlu × Stark Early Orange ve Çataloğlu × Stark Early Orange melezlemelerinden elde edilen bireylere ait meyve örneklerinde pomolojik analizlerin yanı sıra antioksidan kapasitesi ve toplam fenolik bileşik içeriği özellikleri 2016 yılında belirlenmiştir. Çalışmada incelenen özelliklerin çeşitler ve melezler arasında önemli farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. İncelenen kombinasyonlarda meyve kalite özelliklerine ait kalıtım dereceleri 0.59 ile 0.98 arasında değişmiştir. Antioksidan kapasitesi ve toplam fenolik bileşik içeriği için ebeveyn-melez regresyon katsayıları sırasıyla 0.43 ve 0.16 olarak tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçların ilgili ıslah programlarının stratejilerinin kararlaştırılmasında yol gösterici olacağı düşünülmektedir.

Apricot is one of the most produced stone fruit which is rich in phytochemical contents. Phytochemicals are plant compounds known to reduce the risk of chronic diseases threatening human health and have been accepted as an important goal in breeding programs especially with their importance recognized on recent years. In this study, pomological analyses and antioxidant capacity and total phenolic compound content assessments of fruits sampled from 12 apricot cultivars commonly cultivated in Turkey and hybrids obtained from Hacıhaliloğlu × Stark Early Orange and Çataloğlu × Stark Early Orange crossings were done in 2016. The results indicated that the characteristics studied in the study showed significant differences between varieties and hybrids. Heritability coefficients of fruit quality characteristics ranged from 0.59 to 0.98 in the combinations examined. Parent-offspring regression coefficients for antioxidant capacity and total phenolic compound content were determined to be 0.43 and 0.16, respectively. The results obtained are expected to guide the decision of the strategies of the relevant breeding programs.