Preterm ve term doğum yapan kadınlarda anne-bebek bağlılığının ve postpartum depresyonun değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Bu çalışma, preterm ve term doğun yapan kadınlarda maternal bağlanma ve postpartum depresyonun değerlendirilmesi amacıyla tanımlayıcı olarak planlanmıştır.Gereç ve yöntem: Bu araştırma Eskişehir Şehir Hastanesinde Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniği ve Yenidoğan Yoğunbakım Ünitesinde yürütülmüştür. Araştırmanın örneklemini Ocak 2019-Temmuz 2019 tarihleri arasında araştırmayı kabul eden 115 term doğum yapan kadın ve 85 preterm doğum yapan kadın oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında araştırmacı tarafından oluşturulan `Anne-Bebek Veri Toplama Formu`, Maternal Bağlanma Ölçeği (MBÖ)` ve `Edinbugh Doğum Sonrası Depresyon Ölçeği (EPDS)` kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 23 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir.Bulgular: Araştırmaya katılan term doğum yapan kadınların yaş ortalamasının 28,14, %32,2'sinin ortaokul mezunu olduğu, %79,1'inin verilerin toplandığı sürede çalışmadığı, preterm doğum yapan kadınların yaş ortalamasının 29,19, %31,8'sinin ilkokul mezunu olduğu %71,8'inin verilerin toplandığı sürede çalışmadığı saptanmıştır.Term doğum yapan annelerin anne-bebek bağlanması ile edinburgh doğum sonrası depresyon puanları arasında orta düzeyde negatif yönde (p<0,001) anlamlı bir ilişki olduğu, preterm doğum yapan annelerin anne-bebek bağlanması ile edinburgh doğum sonrası depresyon puanları arasında ise anlamlı doğrusal bir ilişki olmadığı belirlenmiştir.Term doğum yapan annelerin anne-bebek bağlanma puanları, preterm doğum yapan annelerin puanlarından anlamlı derecede daha yüksek, term doğum yapan annelerin edinburgh doğum sonrası depresyon puanları ise preterm doğum yapan annelerin puanlarından anlamlı derecede daha düşüktür (p<0,001). Term doğum yapan annelerde birinci doğumu olan annelerin MBÖ puanları iki ve üzeri doğumu olan annelerin puanlarından anlamlı derecede daha yüksektir (p<0,001).Term ve preterm doğum yapan annelerin eğitim durumları, çalışma durumları, gebelikte sorun yaşama durumları ve doğum şekilleri arasında MBÖ ve EPDS puan düzeylerine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemiştir (p>0,05). Preterm doğum yapan annelerde bebeğin doğum haftası ve doğum kilosu ile EPDS puanı arasında orta düzeyde negatif yönde anlamlı doğrusal ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0,001).Sonuç: Term doğum yapan kadınlarda anne-bebek bağlanması ve postpartum depresyon arasında orta düzeyde negatif yönde bir ilişki olduğu saptanırken, preterm doğum yapan kadınlarda anne-bebek bağlanması ile postpartum depresyon arasında bir ilişki saptanmamıştır. Term doğum yapan kadınlarda anne-bebek bağlanması daha yüksek iken preterm doğum yapan kadınlarda postpartum depresyon daha yüksek saptanmıştır. Preterm doğum yapan annelerde görülebilecek doğum sonu depresyon ve maternal bağlanmaya yönelik yenidoğan yoğun bakım hemşirelerine hizmet içi eğitim programları hazırlanması ve annelere ve eşlerine yönelik doğum öncesi eğitim planlanması önerilir.Anahtar kelimeler: Maternal bağlanma, postpartum depresyon

Aim: This study was planned as a descriptive study for the evaluation of maternal attachment and postpartum depression in preterm women and infants with healthy newborns whose infants were hospitalized in the neonatal intensive care unit.Material and methods: This study was conducted in Gynecology and Obstetrics Clinic and neonatal intensive care unit in Eskişehir City Hospital. The sample of the study consisted of 115 women who gave birth and 85 women who gave preterm birth between January 2019 and July 2019. The `Mother-İnfant Data Collection Form` prepared by researcher, Maternal Attachment Scale (MAI) and `Edinbugh Postnatal Depression Scale (EPDS)` was used for data collection. The data were evaluated by using the SPSS.23 package program.Results: The mean age of the women who had term labor was 28.14, 32.2% were secondary school graduates, 79.1% were not working during the time the data were collected, the mean age of preterm women was 29.19%, 31.8% were primary school graduates, 71.8% of the graduates did not work during the data collection period.It was found that there was a moderate negative correlation between mother-infant attachment of term mothers and Edinburgh postpartum depression scores, whereas there was no significant linear relationship between mother-infant attachment of preterm mothers and Edinburgh postpartum depression scores (p<0,001).While mother-infant attachment scores of term mothers were significantly higher than those of preterm mothers, Edinburgh postpartum depression scores of term mothers were significantly lower than those of preterm mothers (p<0,001).In term mothers, MAI scores of mothers with first birth were significantly higher than mothers with second, third and higher births (p<0,001).There was no statistically significant difference in terms of MAI and EPDS scores between the educational status, working status, number of births, problems in pregnancy and delivery types of mothers who had term and preterm births (p>0,05).Mothers who give birth in preterm infants between birth weight and birth week with moderate EPDS score was determined to be a significant negative linear relationship (p<0,001).Conclusion: While there was a relationship between postpartum depression and mother-infant attachment in term delivery women, there was no correlation between postpartum depression and preterm delivery in women. Postpartum depression was found to be higher in women who gave birth to preterm delivery than women who had term delivery. It is recommended to prepare in-service training programs for neonatal intensive care nurses for postpartum depression and maternal attachment that may be seen in mothers who give birth, and to plan prenatal training for mothers and their spouses.Keywords: Maternal attachment, postpartum depression