Türkiye Çerkezlerinin siyasi tarihi ve sosyo-kültürel yapısı

Abstract

Kafkasya, genel olarak, Hazar denizi ile Karadeniz arasında kalan bölgeye denir. Bu bölgede yaşayan yerli halklara ise, Kafkasyalı, Kafkaslı ve Çerkezler gibi isimler verilir. Kafkasya'nın jeo-politik ve stratejik konumunun önemi, değişik unsurların istilalarına maruz kalması sonucunu doğurmuştur. Bu durum, örf ve adetlerine ve vatanlarına bağlılıklarıyla bilinen Kafkas halklarının kimliklerini, değerlerini koruma eğilimiyle, mücadeleci bir özellik sergilemelerine neden olmuştur. Kafkasyalıların bu varlık mücadeleleri, üç yüz yıla yakını Ruslarla olmak üzere, yaklaşık bin yıl sürmüş, neticede mağlup olan Çerkezler, Türkiye, Balkanlar, Suriye ve İsrail gibi ülkelere sürgün edilmişlerdir.Çerkezlerin, Kafkasya'daki dini inançları senkretik bir yapıdadır. Hıristiyanlık, Mecusilik ve Yahudilik dinlerinin sirayet etmeye çalıştıkları bu bölgede, 8.yüzyıldan itibaren İslamiyet etkinliğini hissettirerek, 17.yüzyıla kadar Kafkasya'nın tamamına hakim olmuştur.1864 yılında Türkiye'ye sürülen Çerkezler, ilk dönemler birlikte yaşamak durumunda oldukları Türk ve diğer unsurlarla iletişim sorunları yaşamalarına rağmen, kimliklerini, Adıge-Habze, Şhapze gibi isimler verdikleri yazılı olmayan kanunlarını muhafaza ederek beraber yaşama kültürünü geliştirmeye çalışmaktadırlar.Anahtar Kelimeler: Çerkez, Kafkasya, Kafkasyalı, Abhaz, Adıge, Din

The Caucasus is the name of the region between the Caspian Sea and the Black Sea. The native people who live in this region is called as Caucasian and Circassian. The Geo-politics and strategical importance of Caucasus caused invasions of various nations. This situation gave rise Caucasians to show a contentious characteristics with the tendency of protecting their people's identities and values. Caucasians' struggle of existence lasted nearly a thousand year, nearly 300 hundred years of which was against Russians, in the end, the defeated Circassians were exiled to countries such as Turkey, Balkans, Syria and Israel. Circassians' religious belief is a syncretic form. In this region, to which Christianity, Mazdaism, Judaism have been trying to spread, Islam had predominated all the Caucasus until 17th century by making its influence felt since 8th century. Although Causasians who were exiled to Turkey in 1864, had communication problems with Turks and others in early times, they have been trying to develop co-existing culture by protecting their identities and unwritten laws such as Adıge-Habze, Şhapze.Key Words: Circassian, the Caucasus, Caucasian, Abhaz, Adige, Religion