Psikolojik sözleşme ihlali algısının örgütsel bağlılık üzerine etkisi: Banka çalışanları üzerine bir araştırma

Abstract

Psikolojik sözleşme, çalışan ve işveren arasında belli bir yazılı metnin olmadığı fakat beklentilerin olduğu üstü kapalı sözleşme olarak nitelendirilebilir. Kişi ve içinde bulunduğu örgüt arasında sözle ifade edilmeyen, kapalı, tarafların iş ilişkileri içerisinde birbirlerine vermeyi ve birbirilerinde almaya bekledikleri psikolojik yönü bulunan anlaşma olarak tanımlanan psikolojik sözleşme, örgütler içine önemli bir fenomen haline gelmiştir. Literatürde psikolojik sözleşme dört türe ayrılmıştır. Bunlar işlemsel, ilişkisel, dengeli/dengeleyici ve geçici psikolojik sözleşmelerdir. Psikolojik sözleşme ihlali ise karşılıklı beklentilerin yerine getirilmemesi anlamına gelmektedir. Örgütsel bağlılık ise çalışanların çalıştıkları örgütte devam etmesi kararını verdiren, örgüt içersinde var olan ilişkilerini açıklayan, örgüte olan yaklaşımını içeren psikolojik bir tutumdur. Duygusal, devam ve normatif bağlılık düzeyleri olarak üçe ayrılmaktadır. Çalışma kapsamında yapılan araştırma verilerinin genel sonucuna göre, psikolojik sözleşme ihlalinin örgütsel bağlılık üzerinde önemli etkilerinin olduğu belirlenmiştir. Psikolojik sözleşme ihlali olarak değerlendirilebilecek olan; ücret düzeyinde, mesai kavramında, insan kaynakları ve kariyer yönetimi uygulamalarında, sosyal olanak ve özlük haklarında, iş yoğunluğu ve streste, teknoloji ve eğitimde işveren tarafından verilen sözlerin yerine getirilmediği algılaması katılımcıların örgütsel bağlılıklarını olumsuz yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır.

Psychological contract is described as a tacit contract with no written text but expectations between employee and employer. Psychological contract becomes a significant phenomenon for organizations as it is defined as an unvoiced, obscure contract with a psychological side between the person and organization he/she is in and these people who expect to interchange in work relations. Psychological contract is divided into four parts is litarature. These are operational, relational, balanced/stabilizer and temporary psychological contracts. Violation of psychological contract means that expectations aren't fulfilled. Organizational loyalty is a psychological behaviour that let the employees decide to continue in the organization where tey work, explain the relations in the organization and include the attitude to the organization. It is divited into three as emotional, continuty and normative(loyalty). In reference to research data of general results in the study scope, it is pointed out that there is a significant effect on violation of psychological contract in organizational loyalty. It is inferred from the study that wage level, the concept of shift, human resources and career management practices, social and personel rights, workload and strees, the perception of the promises that the employers give in technology and education and break their words can be evaluated as violation of psychological contract and affect the participants organizational loyalty in a negative way.