Bosna Hersek`te medreselerde örgün din eğitimi: Mostar Karadjoz - Begova Medresesi örneği

Abstract

Bosna Hersek, tarih boyunca farklı etnik yapıların bir arada bulunduğu ve farklı dini inançların bir arada yaşadığı bir devlet olarak Avrupa'nın Güney doğusunda, Balkanlar diye adlandırılan bölgede yer almaktadır. Uzun yıllar Osmanlı Devleti bünyesinde yaşayan Müslüman Boşnaklar Osmanlı Devleti'nin bölgeden çekilmesinin ardından, dinlerini ve milliyetlerini korumak adına bölgede diğer etnik gruplar ile birlikte kendi dinlerini yaşama ve gelecek nesillerine öğretme çabası içerisinde olmuşlardır. Bosna Hersek'te bugün Boşnakların dinlerini öğrenme ve öğretme çabaları, büyük ölçüde var olan din eğitimi kurumlarının korunmasına yoğunlaşmaktadır. Ancak bu kurumlar ve oluşum süreçleri hakkında yeterli bilimsel çalışma tespit edebildiğimiz kadarıyla yoktur. Halbuki Bosna Hersek'te din eğitimi alanında yapılacak araştırmalar Bosna Hersek'te din eğitiminin geleceği açısından çok önemlidir.Yapılan bu araştırmada Bosna Hersek'in Mostar şehrinde faaliyet gösteren Karadjoz-Begova Medresesi'nin ve bu medresede verilen din eğitiminin bütün yönleri ile incelenmesi amaçlanmıştır. Tezin giriş bölümünde öncelikle Bosna Hersek'in ve Müslüman Boşnakların tarihleri, coğrafi konumları, sosyo-kültürel özellikleri, ekonomik durumları, siyasi yapıları ve eğitim sistemleri üzerinde durulmuştur. Birinci bölümden itibaren Medresenin din eğitimi-öğretimi, öğretim programları, öğretmenleri, derslerin uygulanışı ve içerikleri, ders kitaplarıile eğitim süreçlerinde uygulanan öğretim metod ve teknikler incelenmiştir. Sonuç bölümünde ise elde edilen bulguların genel bir değerlendirmesi yapılmıştır.

Bosnia and Herzegovina is a country located in Southeastern Europe, within the geographical region of the Balkan Peninsila. Throughout history, it was always a place were different ethnic groups with different religious beliefs lived together. The Bosniak Muslims, who lived in the Ottoman Empire for generations,had to fight to protect their own religon and nationality after the Ottoman Empire pull back from itsreign. The Bosniaks had to ensurethe nextgenerations of Bosniak Muslims maintain their religious practises in a region shared with other ethnic groups.Today, in Bosnia and Herzegovina, Bosniaks have been focused on protecting and preserving their institutes of religion. As far as it can be determine, there is nosufficient science studiesconducted about these institutes and their institutionalization processes. The research which will be undertaken in the field of 'religious education in Bosnia and Herzegovina' will indeed besignificantly beneficial for the future of Bosnia and Herzegovina. The purpose of this research was to analyse all aspects relating to 'religious education'within the Karadjoz-begovamedresa, located in the Bosnian cityof Mostar. The introduction of this studyfocuses on the history, the geographical location, socio-cultural characteristics, economic status, political structures and education systemsof Bosnia and Herzegovina and the Bosniak people. The first chapter is focused on the 'religious education'within the Karadjoz-begovamedresa, its education programs, professors, implementation and content of lessons, books, applied teaching methods and techniques.In conclusion,an overall assessment was made and results of the findings have been obtained.