Vergi adaleti ve 2000 sonrası dönemde Türk vergi sisteminin vergi adaleti açısından değerlendirilmesi

Abstract

Vergi adaletinin sağlanması vergi sistemlerinin temel amaçlarından birisidir. Ülkemizde vergi adaleti konusu her zaman tartışılan bir konudur. 2000 sonrasında dönemde ülkemizde vergi adaletinin ne durumda olduğu, vergi adaletinin sağlanıp sağlanamadığı ve bu konuda yapılması gerekenler bu çalışmanın amacını oluşturacaktır.Vergi adaletinin sağlanması Anayasamızın öngördüğü bir düzenlemedir. Anayasamızın 73. Maddesinde `Vergi yükünün adaletli ve dengeli dağılımı, maliye politikasının sosyal amacıdır.` denilmektedir. Dolayısıyla vergi adaletinin sağlanması konusu, anayasal bir görev olarak karşımıza çıkmaktadır. Ayrıca vergi adaletinin ekonomik olduğu kadar sosyal etkileri de dikkate alındığında konunun önemi ortaya çıkmaktadır. 2000 yılı öncesi ve sonrasında vergi adaleti konusunda yaşanan gelişmeler ve bunların karşılaştırılması, aynı zamanda birçok ekonomik ve sosyal değerlendirmeler yapılmasına da imkân sağlayabilecektir. Bir başka açıdan da uygulana ekonomik ve mali politikaların ülkemizde vergi adaletinin sağlanması konusunda ne tür etkiler meydana getirdiğinin tespiti de mümkün olabilecektir.Araştırmada vergi adaleti hakkında öncelikle literatür taraması yapılacaktır. Çeşitli yönleriyle vergi adaleti kavramı incelendikten sonra, Türk Vergi Sistemi'nin genel yapısı hakkında bilgi verilecektir. Ülkemizde vergi adaletinin boyutunu ortaya koyduktan sonra, daha adil bir vergi adaletinin sağlanabilmesi için yapılması gerekenler ortaya konulmaya çalışılacaktır.Anahtar Kelimeler: Vergi Adaleti, Vergi Yükü, Dolaylı Vergiler, Dolaysız Vergiler

Meeting the tax justice is one of the main goals of tax systems. Tax justice is always moot point in our country. The main point of this study is situation of tax justice after 2000 year and what must be done about this subject.Ensuring tax justice is envisaged in our Constitution. Article 73 of the Constitution is said that ''An equitable and balanced distribution of the tax burden is the social objective of fiscal policy'' Therefore, we can see the subject of tax justice as a constitutional duty. Besides, considering tax justice as much a economic impact as a social one makes us understand the importance of subject easily. Before and after 2000, developments on tax justice and comparing them can provide an oppurtunity to economic and social evaluation. On the other hand, it is also possible to detect the effect of economic and financial policies that are practiced in our country in order to provide the tax justice.First of all, in this study literature will be reviewed. After reviewing of tax justice, the general structure of Turkish Tax System will be informed. After this, subject of things that must be done about tax justice will be revealed.Key Words: Tax Justıce, Burden of Tax, Indirect Tax, Direct Tax