Türkiye`de yerel yönetimlerin finansman kaynaklı mali sorunlarına mali özerklik ve vergilendirme yetkisi bakımından çözüm arayışları

Abstract

Devletler sınırları içerisinde yaşayan fertlerin genel nitelikli ihtiyaçlarını kamu hizmetleri yolu ile sağlamaktadır. Çağdaş kamu yönetimi anlayışı yerel halk tarafından talep edilen kamu hizmetlerinin yerel yönetimler tarafından sağlanmasını öngörmektedir. Yerel yönetimler görevlerini ifa ederken çeşitli sorunlarla karşılaşmaktadır. Bunlardan en önemlisi mali sorunlardır. Yerel yönetimlerin mali sorunları denilince akla ilk gelen finansal kaynak yetersizliği ve merkezi yönetime olan bağımlılıktır. Yerel yönetimlerin finansman sağlarken merkezi yönetime bağımlılığın artması hem mali özerkliği hem de idari özerkliği tehlikeye sokmaktadır. Kendi kendini yöneten, demokratik ve etkin bir yerel yönetim yaratmanın en önemli koşulu, yerel yönetimlerin mali yönden özerk bir yapıya kavuşturulmasıdır. Bu nedenle, yerel yönetim birimlerinin kendi finansman kaynaklarını geliştirebileceği yapıların oluşturulması, yerel yönetimlerin finansman kaynakları içerisinde yoğunluğun öz gelirlere verilmesi ve yerel yönetimlerin kaynak yaratma ve vergilendirme konusunda geniş yetkilerle donatılması gerekmektedir.Üniter yapılı bir ülke olan Türkiye'de yerel yönetim finansman sistemi, esas olarak merkeze bağımlı bir yapıdadır ve bu durum birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Ülkede yaşanan gelişmeler ile birlikte artan hizmet yükü sonucunda yerel yönetim birimlerinin özellikle yetki alanı genişliği, üstlendikleri hizmetler ve nüfus yoğunluğu ile birlikte değerlendirildiğinde belediyelerin harcama düzeylerinde artışa sebep olmaktadır. Fakat ülkede yerel yönetimlere, görev ve sorumluluklarıyla orantılı finansman kaynağı sağlanamamaktadır. Türkiye'de yasal mevzuattaki eksikler nedeniyle mevcut gelir potansiyelini etkin bir şekilde değerlendiremeyen, vergilendirme yetkisine sahip olmayan, kendilerine alternatif yeni gelir kaynakları oluşturamayan, genel bütçe vergi gelirleri tahsilatından aktarılan paylara yüksek derecede bağımlı olan yerel yönetim birimleri, etkin ve verimli hizmet birimleri olma çizgisinden uzaklaşmakta ve mali özerklik sonucu elde edilebilecek muhtemel faydalardan mahrum kalmaktadır. Bu çerçevede çalışmada, başta nüfus yoğunluğu, yetki alanı, etkin demokratik yapısı ve hizmet yoğunluğu dikkate alındığında yerele hizmet sunumunda en önemli role sahip olan belediyeler olmak üzere yerel yönetimlerin yaşadığı finansman kaynaklı mali sorunlar mali özerklik ve vergilendirme yetkisi bakımından değerlendirilip, yerel yönetimlerin daha etkin, verimli ve vatandaş memnuniyetini artıran yapıya kavuşturulması için çeşitli öneriler geliştirilmeye çalışılacaktır.Anahtar Kelimeler: Türkiye, mali özerklik, vergilendirme yetkisi, devlet, yerel yönetim

dahaStates provide the general needs of individuals living within the boundaries of states through public services. The contemporary public administration approach envisages the provision of public services demanded of local people by local governments. Local governments face various problems in performing their duties. The most important of these are financial problems. When financial problems of local governments are mentioned, the first thing that comes to mind is the lack of financial resources and dependence on central government. Increased dependence on central government while local governments provide financing jeopardizes both financial autonomy and administrative autonomy. The most important condition for creating a self-governing, democratic and effective local government is to make the local governments financially autonomous. For this reason, it is necessary to establish structures in which local government units can develop their own financial resources, to give the density to self-revenues within the local government's financial resources and provide the local authorities with wide powers in resource creation and taxation. Turkey is a country centralist structure. Local government financing system in Turkey, a structure dependent mainly centers and this brings many problems. The burden of protection increased with the developments in the country. As a result, it causes an increase in the expenditure levels of local government units, especially municipalities. However, local governments cannot be provided with funding in proportion to their duties and responsibilities.Local governments in Turkey, cannot use existing tax potential due to shortcomings in legislation. Local government units, which do not have taxation authority, cannot create new alternative sources of income, and are highly dependent on the shares transferred from the collection of general budget tax revenues. For all these reasons Turkish local government units away from the line of being efficient and efficient service units and deprived of the possible benefits that may be obtained as a result of financial autonomy. Municipalities are the most important role in local service delivery when are taken into consideration with population density, duty area, effective democratic structure and service density. In this study, financial problems experienced by local governments, primarily municipalities, will be assessed in terms of financial autonomy and taxation authority. In order to make the local administrations more efficient, efficient and increase the citizens' satisfaction, various solutions will be various suggestions will be developed.Key Words : Turkey, local autonomy, taxtation authority, state, local government sonra doldurulacaktır