Süleyman Çelebi`nin Vesiletü`n-Necat (Mevlid-i Şerif) adlı eserindeki hadis dayanakları ve değerlendirilmesi

Abstract

Günümüze kadar Hz. Peygamber (s) hakkında onu öven birçok nesir ve şiir türüeserler kaleme alınmıştır. Sahabe devrinde Hassan b. Sabit, Abdullah b. Ravâha ve Ka'bb. Mâlik gibi Hz. Peygamber'i (s) öven şair sahabilerin olması ve günümüze kadarmuhtelif dillerde sayıları yüzleri aşan şiir tarzı eserlerin kaleme alınması Hz.Peygamber'e (s) olan aşkın bir göstergesidir. Bu eserlerden biri de tezimize konu olanSüleyman Çelebi'nin Vesiletü'n-Necat adlı eseridir. Halk arasında `mevlid` diyebilinen bu eser Süleyman Çelebi tarafından Hz. Peygamber'e (s) övgüler içeren bir şiirtarzında yazılmıştır. Yüzyıllarca Türk milleti tarafından itibar gören ve okutulan mevlid,hâlâ cami hocaları tarafından cenaze, evlenme ve sünnet merasimleri gibi programlardaokunmaktadır.Bu çalışmanın Birinci Bölümü'nde Süleyman Çelebi'nin hayatı ve bilinen tekeseri olan Vesiletü'n-Necat (mevlid) adlı eseri ve içeriği ele alınmıştır.İkinci Bölümü'nde Süleyman Çelebi'nin mevlidini yazarken yararlanmışolabileceği düşünülen hadisler incelenmiştir.Son olarak genel bir değerlendirme yapılarak sonuca varılmaya çalışılmış, Sonuçkısmında ise Süleyman Çelebi'nin mevlidindeki beyitlerde geçen rivâyetlerinincelenmesinde hadislerin sahîh olduğu kadar, zayıf ve hatta uydurma rivayetlerin debulunduğu görülmüştür. Bunun sebebinin de o dönemin kültürel yapısından ve burivâyetlerin halk arasında çok yaygın kullanılmasından kaynaklandığı ve SüleymanÇelebi'nin eserinde râvi ve sened bilgileri görülmediğinden dolayı, zayıf ve hattauydurma rivayetlerin de mevlid'de yer bulduğu düşünülmektedir.Ayrıca Süleyman Çelebi'nin, eserini yazarken hadis rivayetinde bulunmak gibibir niyetinin olmadığı ve eserinin asıl konusunun insanlara Hz. Peygamber'i (s)sevdirmek olduğu da bir gerçektir.Anahtar Kelimeler: Peygamber, Hadis, Süleyman Çelebi, Hz. Muhammed,Mevlid, Vesiletü'n-Necat.

Until recently, many prose and poetry works were written about praising TheProphet Muhammed (s). during the reign of his Companions the poet Companions hasbeen praising The Prophet Muhammed (s) like Hassan b. Sabit, Abdullah b. Ravâha andKa'b b. Mâlik. Until today, poetry style works in excess of hundreds were written inseveral languages. All of that shows the big love of The Prophet Muhammed (s).One of these works is the subject of our thesis. İt is Süleyman Çelebi's workwhich called as `Vesiletü'n-Necat`. This work which is popularly known as `mevlid`was written by Süleyman Çelebi as a poetry style to praise The Prophet Muhammed (s).For centuries, mevlid which is respected and read by the Turkish nation is still bereading by the mosque workers for many programs such as funeral, marriage andcircumcision ceremonies.İn the First Division of this study, the life of Süleyman Çelebi, his work whichis only known Vesiletü'n-Necat (mevlid) and its content were discussed.İn the Second Division, hadiths which is expected to be utilized whenSüleyman Çelebi was writing his mevlid were examined.Finally, we have tried to reach a conclusion by making an overall assessment.As a result of our study, we saw true, weak and false hadiths that were used bySüleyman Çelebi in his mevlid. The reason for this is also the cultural structure of thatperiod and It caused by widespread use among the people of these narrations. One of thecause of the fake hadiths in mevlid is not to be any information in mevlid about thesehadiths as an information of narrators.Also Süleyman Çelebi has no intention about narrative of these hadiths in hismevlid. It is also true that the real subject of his work is to instill the people prophetlove.Keywords: Prophet, Hadith, Süleyman Çelebi, the Prophet, Muhammed, Mevlid, Vesiletü'n-Necat.