Çağdaş Özbek romanında tarih – gerçeklik ilişkisi: Ötgen Künler (Abdullah Kadiri ), Nevai (Musa Taşmuhammedoğlu Aybek), köhne dünya (adil yakubov)

Abstract

ÇAĞDAŞ ÖZBEK ROMANINDA TARİH – GERÇEKLİK İLİŞKİSİ: Ötgen Künler (Abdullah Kadiri ), Nevai (Musa Taşmuhammedoğlu Aybek), Köhne Dünya (Adil Yakubov)Çalışmamızda Abdullah Kadiri'nin Ötgen Künler, Musa Taşmuhammedoğlu Aybek'in Nevai ve Adil Yakubov'un Köhne Dünya romanlarında tarih ve gerçeklik ilişkisi konu edilmiştir. Bu çalışmanın amacı romanlarda geçen tarihî olaylar ve tarihî kişilerin, tarih kaynaklarıyla karşılaştırılarak romanların gerçeklik düzeyini ortaya çıkarmaktır.Tarihî roman; bilinen bir tarihî olayı, çevresi ve kişileriyle anlatan roman türüdür. Özbek yazarlar Kadiri, Aybek ve Yakubov tarihî kendilerine konu edinerek hem geçmişe hem kendi dönemlerine eleştirel bir gözle bakarak eserlerini verirler. Çalışmanın birinci bölümünde tarih bilimi, roman ve tarihî roman hakkında bilgi verilmiştir. Tarihî romanın ortaya çıkışı, tarihî romanın tanımı, klasik tarihî roman ve postmodern tarihî romanın özellikleri ortaya koyulmuştur. Tarihî roman hakkındaki farklı görüşlere yer verilerek tarihî roman değerlendirilmiştir. Daha sonra ise Özbeklerin tarihî ve çağdaş Özbek edebiyatının gelişimi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde Kadiri, Aybek ve Yakubov'un hayatları hakkında bilgilere ve romanların özetlerine yer verilmiştir. Romanlar; olay örgüsü, kişiler, zaman, mekan, bakış açısı ve üslup bakımından ana hatlarıyla incelenmiştir. Romanlardaki tarihî olaylar ve tarihî kişiler, akademik tarih kaynaklarından aktarılan olaylar ve kişilerle karşılaştırılarak tarih ve gerçeklik ilişkisi bağlamında incelenmiştir. Üçüncü bölümde her üç roman karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Sonuç bölümünde ise çalışma sonucunda ulaşılan tespitlere yer verilmiştir.Anahtar Kelimeler: Tarihî roman, Özbek tarihî romanı, Kadiri, Aybek, Yakubov, Ötgen Künler, Nevai, Köhne Dünya, Tarih-Gerçeklik.

HISTORY – AUTHENTICITY RELATIONSHIP IN CONTEMPORARY UZBEK FICTION: Ötgen Künler (Abdullah Kadiri ), Nevai (Musa Taşmuhammedoğlu Aybek), Köhne Dünya (Adil Yakubov)The history and authenticity relationship in the novels Ötgen Künler by Abdullah Kadiri, Nevai by Musa Taşmuhammedoğlu Aybek and Köhne Dünya by Adil Yakubov has been discussed in our study. The aim of the study is to reveal the authenticity level of the novels by comparing the historical events and people in the novels with the historic sources.Historical novel is a literary genre that depicts a well known historical event with its setting and characters. Uzbek novelists Kadiri, Aybek and Yakubov discuss history in their works by showing a critical approach to both history and their own period.In the first section of the study, the terms history, novel and historical novel have been clarified. The definition and the occurrence of historical novel and the characteristics of classical and postmodern historical novel have been revealed in our study. The historical novel has been evaluated by discussing different point of views on historical novel. Afterwards, information has been given about the history of Uzbeks and the development of contemporary Uzbek literature.The biographies of Kadiri, Aybek and Yakubov and the summaries of their novels have been included in the second section of our study. The novels have been studied in terms of plot, characters, time, setting, point of view and tone. The historicity in the novels has been discussed by comparing the historical incidents and people in the books and academic history sources. In the third section of the study, each book has been analyzed comparatively.In the conclusion section, study results have been discussed.Key Words: Historical novel, Uzbek historical novel, Kadiri, Aybek, Yakubov, Ötgen Künler, Nevai, Köhne Dünya, History – Authenticity.