Ca`ferî fıkıh usûlünde akıl delîli

Abstract

Günümüz İslam dünyasında Şiî-İmâmiyye, Ehl-i sünnet ekolünden sonra en fazlataraftarı bulunan İslam mezhebidir. Ca'ferî mezhebi ise bu grubun izlediği fıkhî yoldur.Ca'ferî fıkıh usûlünde Kitâb, Sünnet, icmâ ve akıl olarak sıralanan delillerden dördüncüsırayı alan akıl delilinin, mezhebin teşekkül sürecinden başlayarak fıkıh usûlüne girişinekadar geçirdiği serüveni incelemek ve fıkıh usûlünde aklın rolünü, sınırlarınıbelirlemek; bu süreçte usûl ilminde akıl etrafında yapılan tartışmaları ve bu tartışmalarıbesleyen sosyal, siyâsî, ilmî ve zihnî altyapıyı tespit etmek; ayrıca akıl delilinin Ca'ferifürû fıkhına etkisini belirlemek bu tezin konusudur.Anahtar Kelimeler: Ca'ferî, fıkıh usûlü, akıl, Usûlîlik, Ahbârîlik.

Abstract: In today's Islâmic world, Shiite-Imâmiyye is the second largest sectfollowing the school of Ahl al-Sunnah. The al-Jaafari sect is rooted in the Islamic lawspracticed by the followers of this order. This thesis aims to observe the transformationprocess of the concept called 'the evidence of reason' which is the fourth evidence typein the al-Jaafari Fiqh along with the Qur'an, the sunnah and the icma, starting from theformation of the sect and continuing with its inclusion in the islamic law; its effectsupon the Fiqh and its limitations will also be analyzed through discussions about therole of reason revolving around inherent social, political, scientific and psychologicalundercurrents.Key Words: al-Jaafari, usul al-Fiqh, Aql/reason, Usuliyya, Akhbāriyya