Döviz kuru rejimleri ve kur savaşları: Türkiye ile seçilmiş ülke karşılaştırmaları

Abstract

Küresel dünyanın temel sorunlarından biri kur savaşlarıdır. Kur savaşları, ülkelerin ithalatlarını sınırlandırarak kendi paralarının değerini yabancı para karşısında düşük tutmak ve uluslararası ticarette üstünlük sağlamak için yapmış oldukları bir uygulamadır. Dalgalı-kur politikasının uygulanması ve yaygın hale gelmesi ile birlikte, ülkeler rekabetçi devalüasyonlar yoluyla avantaj elde etme arayışına girmiştir. Bugün küresel dünyada kur savaşlarını en etkin şekilde uygulayan ülkeler bulunmaktadır. Bu ülkelerin başında Çin, ABD, Japonya, Brezilya ve Euro Bölgesinde bulunan ülkeler gelmektedir. Dünya ekonomisinde birden fazla ülkenin rekabetçi devalüasyon politikasını uygulaması diğer ülkeleri de bu savaşın içine çekmektedir. Uygulanan kur savaşları çeşitli sonuçlara sebep olmakta ve uluslararası ticaret durgunluk ile karşı karşıya gelmektedir.Çalışma döviz kuru rejimleri ve kur savaşları olgularını ele almaktadır. Ülkelerin uygulamış oldukları döviz kuru rejimlerinin kur savaşlarına etkisi günümüzde de oldukça geniş bir yer tutmaktadır.Çalışmanın birinci bölümünde döviz kurunun oluşumu, rejimleri arasındaki görüş farklılıkları ele alınmış ve devalüasyon kavramı açıklanmıştır. İkinci bölümde `Kur Savaşı` olgusu ele alınmış, ortaya çıktığı dönem, etkili olduğu ülkeler, etkileri ve günümüzde de devam ettiğine dair ayrıntılı bilgiler verilmiştir. Ayrıca üçüncü kur savaşı açıklanırken 2008 krizi ve uygulanan para politikaları incelenmiştir. Türkiye'nin kur savaşlarındaki yerinden bahsedilmiştir. Son bölümde de Türkiye ile seçilmiş olan 5 ülkenin karşılaştırmalı analizi yapılmıştır. Yapılan ekonometrik analiz, yaşanan son kur savaşının etkilerinin belirlenmesi amacıyla, 2000-2018 yılları arası çeyreklik veriler kullanılarak Granger Nedensellik Analizi ile gerçekleştirilmiştir. Anahtar Sözcükler: Kur Savaşları, Döviz Kuru Rejimleri, Rekabetçi Devalüasyonlar, Para Politikaları.

One of the fundamentel problems of the global world is the wars of exchange rates. The wars of foreign exchange is an application on the part of the countries made for the purpose of keeping the monetary value of their own at low levels against the foreign money by limiting their importations, thus providing a superiority in their favor in the international trade. As soon as the policy of rate resting on fluctuation started and began to come into use widely, the countries began to attempt to take advantage by way of competitive devaluations. Nowadays there are some countries effecting the rate wars in a most effective way in the global world. China, the USA, Japan, Brazil and the countries in Euro Zone Area the leading ones among others. The fact that there are more than one countries in the world which apply the policy of competitive devaluation brings the other countries into this war. The rate wars in effect bring about various reasons and the international trade faces with stagnation.The present study deals with the regimes of foreign exchange rates and the wars there about. The effect of the regimes of foreign exchange rates over the rate wars occupies a fairly big room even today.In the first part of the present study, the formation of the foreign exchange rate, the diversities of views among the systems have been treated of and the concept of devaluation has been disclosed. In the second part, the occurrence of `Rate Wars` has been idealt, detailed knowledge of the periods they appeared, of the countries over which they were effective, their facts and of their continuation even today. In addition the crisis in 2008 and the monetary policies applied has been studied while the third rate war was explained. Also, the position of Turkey in the course of the aforementioned wars has been studied. As for the last part, the comparative analysis of Turkey and the given 5 countries has been made. The econometric analysis made has been effected, for the purpose of determining the effects of the last rate war that occurred, through the use of the data of quarters between the years of 2000-2018, thanks to the Granger Casuality Analysis. Key Words: Rate Wars, The Regimes of Foreign Exchange Rates, Competitive Devaluations, Monetary Policies.