Vergi Hukuku bağlamında Anayasa Mahkemesi`ne bireysel başvuru yolu

Abstract

İnsanların insan onuruna yaraşır bir şekilde yaşayabilmesi için elzem olan insan hakları, devletlerin ve hükümetlerin kendilerini meşru kabul ettirmelerindeki en önemli kıstastır. Devlet ve vatandaş ilişkisinde zayıf konumda olan vatandaşların temel hak ve özgürlüklerin korunması amacıyla yüksek mahkeme statüsüne sahip Anayasa Mahkemesi kurulmuştur. Mahkeme, vatandaşlar tarafından kamu gücünün temel hak ve özgürlük ihlallerine karşı yapılan bireysel başvuruları karara bağlamaktadır. Çok sayıda devlet, temel hak ve özgürlüklerin kamu gücü işlemlerine karşı korunması amacıyla, bireylere Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru hakkı tanımıştır. Türkiye'de Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yolu, 2010 yılında yapılan halk oylaması sonucunda kabul edilmiştir. 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunla yürürlüğe giren uygulama insan haklarının iç hukukta etkin olarak korunmasını sağlamaktadır. Her ne kadar bu yolun kabul edilmesindeki esas sebep Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM)'nde Türkiye aleyhine başvuruların artması olsa da bireyler bu sayede ihlal edilen hak ve özgürlükleri için yeni bir yol bulmuşlardır. Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru yolu uygulamasının vergi hukuku bağlamında değerlendirilmesini ele aldığımız bu çalışmada amaçlanan; temel hakların etkili biçimde korunmasına yönelik olarak, vergilendirme alanında Anayasa Mahkemesi'ne yapılacak bireysel başvurunun işleyişini, koşullarını ve uygulamadaki karşılığını göstermektir. Bu amaçla tez çalışması, 3 ana bölüm halinde planlanmıştır. Birinci bölümde anayasal gelişmeler ile Anayasa Mahkemesi'nin kuruluş aşamaları üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde ise Anayasa Mahkemesi'ne Bireysel Başvuru Yolu'nun şartları ve diğer bilgiler yer almış, üçüncü bölümde ise, vergi hukuku alanında bireysel başvuruda verilen kararların değerlendirilmesi yapılacaktır. Anahtar Sözcükler: Bireysel Başvuru, Anayasa Yargısı, Anayasa Mahkemesi, Vergi Uyuşmazlıkları, Vergi Cezaları, Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması

Being essential for human beings to live by complying with human dignity, human rights are the most significant criterion for states and governments to procure acceptance as legitimate. Having the status of high court in order to protect the fundamental rights and freedoms of citizens, who are weak party in the relation between state and citizen, Constitutional Court has been established. The Court concludes the individual applications submitted by citizens against the violation of public force in relation with fundamental rights and freedoms. Many states have entitled the individuals with right of individual application to Constitutional Court for the purpose of protection of fundamental rights and freedoms against public forces. The individual application remedy to Constitutional Court in Turkey was accepted as a result of referendum conducted in 2010. The implementation, entering into force by means of Law on Establishment and Adjudicatory Procedures of Constitutional Court numbered 6216, allows to protect human rights in Domestic Law efficiently. Despite of the fact that the main reason to accept this remedy was the increased number of applications to European Court of Human Rights against Turkey,individuals found a new way for their violated rights and freedoms. In regard to dealing with evaluation of individual application remedy to Constitutional Court from the point of tax law, the purpose of this is to indicate the process, conditions and response of individual application to Constitutional Court in the field of Taxation in relation with the efficient protection of fundamental rights. For this purpose, the dissertation study is planned as 3 main chapters. In the first chapter, constitutional developments and establishment stages of Constitutional Court were dealt. In the second chapter, the conditions of Individual Application Remedy to Constitutional Court and other details were presented. In the third chapter, the judgments settled in the individual application within the tax law were evaluated. Key Words: Individual Application, Constitutional Jurisdiction, Constitutional Court, Tax Disputes, Tax Penalties, Protection of Fundamental Rights and Freedoms