Nâbî`nin Türkçe Divanı ve Hayriyye`sine göre söz, şiir ve şairlik hakkındaki görüşleri

Abstract

Nâbî, 17. yüzyıl klasik Türk şiirinin hikemî üsluptaki en büyük temsilcisidir. Osmanlı İmparatorluğu'nun, edebî yönden gücünü devam ettirmekle beraber; idari, askerî ve ekonomik açılardan zayıflamaya yüz tuttuğu, gerilemenin yaşandığı bir yüzyılın sanatçısıdır. Çağını eleştiren, çözüm yolları üreten mütefekkir şairin, bilhassa hacimli Türkçe Divanı ve Hayriyye adlı manzum nasihatnamesi değişik konularla ilgili görüşleriyle doludur.Bu çalışmamızda Nâbî'nin Türkçe Divanı ve Hayriyye'sini temel alarak bu iki eserinde sözün kullanımı, dile yaklaşım biçimi, şiir ve şairlikle ilgili yorumlarını saptamaya çalışmış bulunmaktayız. Nâbî'nin kendi şiirleri üzerinden söz, şiir ve şairliğe yönelik elde ettiğimiz verileri bir araya getirerek bunları edebî bakış açısıyla ele alarak Nâbî'nin şiir ekseninde edebî görüşlerini yani poetikasını öne çıkarmak amaçlanmıştır.Yarım asrı aşmış bir şairlik hayatı olan Nâbî'nin, sözle, dille, şiir ve şairlikle ilgili görüşlerinden yola çıkılarak edebî yönünün daha belirgin bir hale getirilmesinin klasik Türk edebiyatının anlaşılmasına da önemli bir katkısı olacağı kanaatindeyiz. Manzum mensur toplam on ayrı eserin yazarı olan böyle üretken bir şairin söz, şiir, şair üçgeninde edebî dünyasını berrak ve anlaşılır kılmanın gerekli olduğu düşüncesindeyiz. ANAHTAR SÖZCÜKLERNâbî, söz, şiir, şair, poetika, Hayriyye, Türkçe Divanı.

Nâbî is the greatest representative of 17th-century classical Turkish poetry in the didactic style. He lived in a century in which the Ottoman Empire experienced a decline in administrative, military and economic terms, despite the fact that its power in literary terms continued. Nabi, who criticized his era and produced solutions, put forward his opinions regarding different matters in his works Hayyriye and Türkçe Divan.In this study, we have tried to determine Nâbî's interpretation of speech, approach to the language discourse, interpretation of poetry and being a poet in these two works: Türkçe Divan and Hayriyye of Nâbî. By gathering the data about the notion of speech, poems and being of a poet that we have obtained from Nâbî's own poems and taking them from a literary point of view, it is aimed to emphasize the literary views and poetics of Nâbî.We believe that making Nabi's literary course which lasted more than half of a century clearer, by determining his perception of speech, poem and being a poet will contribute to the Turkish literature greatly.KEYWORDSNâbî, speech, poem, poetics, Hayriyye, Türkçe Divan