Kıssa-i Kerb Gâzî ve Hikâye-i Muhammed Hanefî,

Abstract

Mensur hikâye metinlerimizin ve bunların incelenip değerlendirilmesi hem eskiedebiyatımızın daha iyi anlaşılması hem de günümüz sanatçısına kaynaklık etmesiaçısından çok değerlidir. Bu düşünceden hareketle bu çalışmamızda mensur bir hikâyeörneği olan ve döneminde de birçok insan tarafından asker ocaklarında vekahvehanelerde okunan aynı zamanda `Gazavatnâme` ve `Menâkıbnâme` olarakisimlendirilebilecek bu eser üzerinde büyük bir istekle çalıştık. Battalnâme veDanişmentnâme gibi dinî ve hamasî nitelikler taşıyan bu eseri edebiyatımızakazandırmayı amaçladık. Türk hikâye geleneğinde de sözlü geleneğin getirdikleri ilebirlikte İslamiyet'in etkisi açık biçimde görülmektedir. İslamiyet etkisi altında gelişenTürk destanlarında yapılan mücadele ve savaşların amacı İslamiyet öncesidestanlarınkinden çok farklıdır. Bu destanlarda maddi kuvvetle manevi kuvvet birleşir,bilhassa maneviyat ön plandadır. Kerbnâme'nin mensur 3 ciltlik nüshası AtatürkKütüphanesi Muallim Cevdet yazmaları arasında bulunmuştur. Transkripsiyonlu metnive incelemesi üzerinde çalışmış olduğumuz nüsha Muallim Cevdet K. 234'te kayıtlıdır.Hikâye Hz. Osman'ın şehit edilmesiyle başlar. Mervan bunu fırsat bilerek Hz.Osman'ı Hz. Ali'nin şehit ettiği iftirasında bulunur. Hz. Ayşe bu haberi duyuncaüzüntüyle orduyu toplayıp savaşa gider. Ancak Said ibn Vakkas onu vazgeçirir. Bukısımdan sonra Muhammed Hanefî hikâyeye dâhil olur. Birçok kimse onun zulmündenşikâyet ederek Hz. Ali'nin huzuruna gelirler. Hz Ali onun böyle şeyler yapmasınaihtimal vermez ve bir mektup gönderir. Mektupta kâfirlerden itibar görmediklerinizulümden şikâyet edenlerin de onlar olduğunu söyler. Hz. Ali'den onlarla savaşmak içinizin ister Hz. Ali bunu kabul eder. Hz. Ali ona yardım etmesi için Kerb Gâzî'denyardım ister. Muhammed Hanefî ile Kerb Gâzî birlikte kâfirlere karşı cenge başlarlar.Anahtar SözcüklerHz. Ali, Kerb Gâzî, Muhammed Hanefî, hikâye, dinî, hamasî.

Our plain text story copies and their evaluation with examination are so valuable interms of both much more understanding of the former literature and being a source forthe present artists. Act on this belief we studied with a great desire on this work that is asample of a plain text story in our working and that is read by many people in militarycenters and coffeehouses also in it's period at the same time it can be called`Gazavatnâme` and `Menakıbnâme` . we aimed at bringing this work that carriesreligious and epic qualifications like Battalname and Danişmentname to our literature.Also in Turkish story tradition it is clearly seen that Islam with an oral tradition'sreturns are effective. The aim of the fightsand wars was done in Turkish saga that wasdeveloped under the effect of Islam are so different from sagas in preislam. In thesesagas material force unites with the moral force, especially priority is worale.Thesample of Kerbname that is a 3 volume plain text. İs amoung the writings of MuallimCevdet in Atatürk Library. The transcripted edition and its analysis on which we studiedon is registered under the number 234 in Muallim Cevdet Library.The story starts with being a martry of Hazrat Uthman. Merwan, seizing thisopportunity, smirched Hazrat Ali by claiming that the martryed Hazrat Uthman. Uponhearing this incident, Hazrat Aisha with grief in her heart, gathered her army and wentinto war. Said Ibn Vakkas discourages her. After this section Muhammad Hanafî isincluded to this story. Many people complain from his crvelty and come before HazratAli. He doesn't persume that he can do something like that and sends him a letfer. Hesays that thay don't see reputation from heretics and they also comlain from the crveltyin this letfer. He asks permission from Hazrat Ali to fight with them and he accepts it.Hazrat Ali asks for help from Kerb Ghazi to help him. Kerb Ghazi starts to fight withMuhammad Hanafî against heretics.Key WordsHazrat Ali, Kerb Ghazi, Muhammad Hanafî, story, religious, epic.