Uluslararası inşaat projelerinde bütçeleme ve maliyetleme

Abstract

İnşaat sektörü, dünya ekonomisine yön veren sektörlerin başında gelmektedir. Sektör, 200'den fazla alt sektörle girdi–çıktı ilişkisinde olması nedeniyle lokomotif sektör olarak da adlandırılmaktadır. Diğer ülkelerde olduğu gibi ülkemizde de gelişimin ana göstergesini inşaat sektörü oluşturmaktadır. Gerek yurt içinde gerekse yurtdışında elde edilen başarılar ülkemizin inşaat sektöründeki gelişimini kanıtlamaktadır. Dünyanın en büyük 250 müteahhidi arasında bulundurduğu firma sayısı ile Türk müteahhitlik firmaları, 2017 yılında Çin'den sonra ikinci sırada yer almaktadır. Uluslararası müteahhitlik firmalarının gerçekleştirmiş oldukları toplam proje bedellerine bakıldığında, bu payın %19,5'ini Rusya Federasyonu'nda iş yapan Türk müteahhitlerin iş hacminin oluşturduğu görülmektedir.Bu çalışmada dünyada bir çok ülkede ve Rusya Federasyonu'nda faaliyet göstermekte olan Türk müteahhit firmasının, Moskova şehir merkezinde gerçekleştirmiş olduğu bir inşaat projesinin teklif bütçesi ve kapanış bütçesi verilerinin karşılaştırılması, maliyet sapma analizi yöntemi ile gerçekleştirilmiştir. Ortaya çıkan farkların nedenlerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Birinci bölümde inşaatın temel kavramları, dünyada ve ülkemizde inşaat sektörünün önemi, ülkemizin yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin ulaşmış olduğu konum ve Rusya inşaat piyasası kısaca tanıtılmaktadır. İkinci bölümde inşaat projeleri ve proje yönetim aşamaları açıklanmaktadır. İyi bir proje yönetiminin başarılı bir planlamaya ihtiyacının olması ve planlamanın sayısal ifadesi olarak tabir edilen bütçeleme, projeyi başarıya taşıyan en önemli aşama olarak değerlendirilmiştir. İnşaat maliyet öğeleri ve bütçeleme süreci ayrıntılı şekilde anlatılarak bütçeyi oluşturan maliyet kalemlerinde meydana gelen sapmalar konusu irdelenmiştir. Üçüncü bölümde ise, örnek firmanın proje hazırlık aşamasında gerçekleştirdiği bir takım analizler sonrasında oluşturdukları tahmin bütçesi ile proje sonlandıktan sonraki kapanış bütçesi karşılaştırılmış ve elde edilen maliyet sapmalarının nedenleri açıklanarak firmaların ne gibi önlemler almaları gerektiği üzerinde önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Uluslararası İnşaat Projeleri, Bütçeleme, Sapma Analizi

The construction sector is one of the leading sectors to shape the world economy. The sector is also called locomotive sector due to its input-output relationship with more than 200 sub-sectors. As in other countries, the main indicator of development in our country is the construction sector. The success achieved both at home and abroad proves the development of our country in the construction sector. Turkish contracting companies were ranked second after China in 2017 with the number of companies which are among the biggest companies in the World with 250 contractors. Considering total project cost of international contracting companies, 19.5% of this share is composed of the work load of Turkish contractors doing business in the Russian Federation.In this study, the comparison of bid budget and closing budget data of a construction project carried out in Moscow city center by a Turkish contracting company operating in many countries and Russian Federation was performed by using the cost variance analysis method. It is aimed to investigate the causes of the differences. In the first chapter, the basic concepts of construction, the importance of the construction sector in the world and in our country, the position of our international contracting services and the Russian construction market are briefly introduced. In the second chapter, construction projects and project management stages are explained. Budgeting that is interpreted as the need of successful planning for a good project management and the numerical expression of planning are considered as the most important stages that carry the project to success. The construction cost items and budgeting process are explained in detail and the deviations in the cost items forming the budget are discussed. In the third chapter, the forecast budget which has been generated as a result of analysis of the sample company during the project preparation stage and the closing budget seen after the project has been completed were compared and the reasons of the cost variance were explained, and suggestions were made on the measures to be taken by the companies.Keywords: International Construction Projects, Budgeting, Analysis of Variance.