Soğuk savaş sonrası Türkiye - İsrail ilişkileri: ekonomi politik analiz

Abstract

Türkiye ile İsrail, bulundukları coğrafi konumları itibariyle jeo-stratejik ve politik olarak bölgede ve uluslararası konjonktürde oldukça önemli iki ülkedir. İki ülke arasındaki diplomatik ve siyasi ilişkiler İsrail devleti kurulduğundan beri devam etmektedir. Soğuk savaş döneminde nispeten daha zayıf kalan ikili ilişkiler, 1990'lı yıllara gelindiğinde iki ülke arasındaki yakınlaşmanın artması ile hızla gelişmiş ve derinleşmiştir. Buna bağlı olarak ticari ve ekonomik ilişkiler de özellikle soğuk savaş dönemde, siyasi ilişkilere bağlı olarak artarak ilerlemiştir. Türkiye ve İsrail siyasi gerilimler yaşadıkları dönemlerde bile ekonomik, ticari ve askeri işbirliklerini devam ettirmişlerdir. İki ülke ilişkileri Ortadoğu coğrafyasının karmaşık ve değişken güç dengeleri nedeniyle, çok kırılgan bir yapıya sahip olduğu için özellikle 2000'li yıllarda diplomatik ve siyasi krizler yoğun olarak yaşanmıştır. Bu çalışmada her iki ülke arasında yaşanan politik ilişkilerin ekonomik ilişkilere olan yansılmaları hisse senedi piyasaları baz alınarak olay inceleme metodolojisi vasıtasıyla incelenmiştir. Gerçekleştirilen analizler neticesinde olumlu ilişkilerden Mavi Marmara tazminat anlaşmasının, krizlerden ise Mavi Marmara krizinin ekonomik etkilerinin yoğun şekilde hissedildiğini söylemek mümkündür. Bunun yanında yaşanan diğer olumlu gelişme ve krizlerin tek tarafla yansımaları olduğu gözlemlenmiştir. Çalışma neticesinde her iki ülkenin ekonomik ilişkilerinin politik olaylara karşı duyarlılığının çok da yüksek olmadığı sonucuna varılmıştır.

Israel and Turkey, the location of two countries determines their geo-strategic and politics which makes these countries important in international relationship. The diplomatic and political relations between the two countries have continued since the establishment of the state of Israel. The bilateral relations, which were relatively weak in the pre-Cold War period, were rapidly developed and deepened with the increase in the rapprochement between the two countries in the 1990s. Consequently, commercial and economic relations have progressively increased due to political relations in the course of the Cold War.Turkey and Israel as political tensions are experiencing economic, commercial and have continued their military cooperation. Diplomatic and political crises have been experienced intensively, especially in the 2000s, since the relations between the two countries are politically very fragile. These crises have been reflected in economic relations. The purpose of this study, post-cold war relations between Turkey and Israel is to put forward the event study methodology in the analysis of political economy framework.