Ağ yaklaşımı ve sosyal sermaye kuramı perspektifinden formel örgütlerde ilişkiler: Belediye meclisi sosyal ağ analizi incelemesi

Abstract

Bu çalışmanın temel hipotezi enformel ilişkilerle elde edilen sosyal sermayenin birey ve örgüt yönetimi ve işleyişine etki ettiğidir. Temel hipotezi tamamlayıcı olarak enformel yapının formel yapıyı şekillendirdiği varsayımına dayanmaktadır. Dolayısıyla çalışmanın amacı, formel yapıyla enformel yapının etkileşimlerini, enformel ağlar ve sosyal sermaye aracılığıyla incelemektir. Aynı zamanda özünde ilişkisellik barındıran enformel güç, liderlik, saygınlık ve enformel etki gibi sosyal güçleri ağlardaki aktör konumları üzerinden açıklamayı hedeflemektedir. Çalışma, sosyal ağları ve enformel ilişkileri konu alarak tabiri caizse örgütlerin 'anlık bir fotoğrafını' çekmiş, sosyal sermaye kuramı ile de bu fotoğrafın detaylarına inmiştir. Çalışmada sosyal ağ analizi yöntemi kullanılarak bir belediye meclisinde yapılan görgül araştırma ile kuramsal temel desteklenmiştir. Tez çalışması üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm, ağ yaklaşımı ve sosyal ağ araştırmalarının tarihsel gelişiminden oluşmaktadır. İkinci bölüm, çalışmanın kuramsal ve kavramsal çerçevesidir. Bu bölüm sosyal sermaye kuramının detaylı tartışmasını, çalışmada kullanılan ağ kavramlarının açıklamasını, örgütlerdeki formel ve enformel yapının değerlendirilmesini içermektedir. Üçüncü bölüm, görgül bir araştırma ile kuram ve kavramların analiz ve tartışılmasını içermektedir. Saha uygulamasında araştırma kitlesi, yatay bir yapılanma olan ve eşit yetkiye sahip üyelerden oluşan bir belediye meclisidir. Araştırmada yedi farklı enformel ilişki türünün sosyogramları çıkarılmıştır. Bütün ağlar, ağ, ilişki ve aktör düzeylerinde çeşitli analizlerle incelenmiştir. Araştırmadaki bütün ağlar istatistiksel olarak anlamlıdır. Klik içi dayanışmacı sosyal sermaye ve enformel etkinin hakim olduğu görülmüştür. Klikler arası aracı sosyal sermayesi yüksek belli aktörler sayesinde kliklerin örgütsel kutuplaşmayı yaratması engellenmektedir. Bağ kurmada ve ağ yapısında sırasıyla parti, cinsiyet, yaş, eğitim düzeyi ve meslek türdeşliklerinin etkili olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca formel statüde yer almayan belli aktörlerin merkezi ve enformel lider oldukları, formel yapının enformel liderliği de etkilediği araştırma bulguları arasındadır.

The main hypothesis of this study is the effect of social capital, which is possessed by the informal relations, to the individuals and organizational management and functioning. It also assumes that informal structure shapes the formal structure in the organizations. Hence the main objective of the study is the assessment of the interactions between formal and informal structure through informal networks and social capital. It is also aimed to explain the social forces such as informal power, leadership, prestige and informal influence which contain relationality in essence, by actor positions in the networks. The study has so-called 'instantly captured' the social networks and the informal relations of the organizations and then dug into deep of this photo by social capital theory. The study has strengthened the theoretical basis by utilizing social network analysis method in an empirical research that is hold in a municipal council. The thesis consists of three main parts. The first part is the historical development of the network approach and social network studies. The second part is the theoretical and conceptual framework of the study. This part comprises the detailed discussion of the social capital theory, network concepts used in the research and the assessment of the formal and informal structure in the organizations. Third part includes an empirical study to evaluate theory and concepts. The research unit is the municipal council, a horizontal structure and all council members hold collegial competency. In the research municipal council's seven different informal relations' sociograms are graphed. All networks are separately investigated in the network, dyad and actor levels.Observed networks are statistically significant. Bonding social capital and informal influence prevail within the networks and in the cliques. Organizational polarization is prevented due to cliques by the certain inter-clique actors possessing high bridging social capital. Tie bonding and network structure is respectively effected by party, gender, age, educational level and occupation homophilies. Besides, specific actors without occupying formal position are central and informal leaders, informal leadership is effected by formal structure.