Türkiye`de intihar üzerinde etkili olan sosyoekonomik faktörler: Bir zaman serisi analizi

Abstract

Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre intihar, gelişmiş ülkelerde ilk on ölüm nedeni arasında yer almaktadır. Uluslararası istatistikler incelendiğinde, ülkeden ülkeye değişmekle birlikte intihar oranının dünya genelinde bir artış eğiliminde olduğu görülmektedir. İstatistiklere bakıldığında, Türkiye'de intihar edenlerin sayısının zaman içinde arttığı görülmektedir. Bununla birlikte, kaba intihar hızı açısından diğer ülkelerle karşılaştırıldığında, Türkiye'nin intihar hızı düşük ülkeler arasında yer aldığı söylenebilir.Ülkelerin kültürleri, dini inançları, gelenekleri, refah düzeyleri ve toplumsal yapılarının intihar eğilimleri üzerinde etkili olabildiği genel kabul görmekle birlikte intihar vakalarının dünya genelinde artış göstermesi ve intiharın epidemiyolojik yapısı intihar konusuna bir halk sağlığı sorunu olarak yaklaşılmasının ve bireyleri intihara götüren faktörlerin belirlenmesinin acil ve etkili çözümler üretilmesi açısından önemini ortaya koymaktadır.Bu çalışmanın amacı, çeşitli sosyo-ekonomik faktörler ile intihar olgusu arasında bir ilişki olup olmadığını Türkiye örneğinde araştırmaktır. Böylece hem yöntemsel açıdan hem de Türkiye'de intihar olgusunun ampirik olarak değerlendirilmesi açısından varolan boşluk bir ölçüde doldurulmaya çalışılmaktır. Bu doğrultuda, veri derleme imkânları ve ilgili ampirik literatür çerçevesinde kişi başına gelir, işsizlik, boşanma, alkol tüketimi, iş gücüne katılım, enflasyon ve kentleşmenin intihar üzerindeki etkileri zaman serisi analiz yöntemleri kullanılarak belirlenmeye çalışılmıştır.

According to World Health Organization data, suicide is among the top ten causes of death in developed countries. International statistics reveal that, althougt it varies from country to country, he rate of suicide has an increasing tendency in the world. Regrettably, statistics affirm that there has been an increase over time in the number of suicides in Turkey. Yet, compared with other countries in terms of crude suicide rate, Turkey can be placed among the countries with lower rates.Although it is generally admitted that cultures, religious beliefs, traditions, welfare levels and social structures of countries may influence suicidal tendencies, in order to find urgent and effective solutions, it is vital to determine the factors leading to suicide and to approach it as a public-health problem considering the worldwide increase in suicide cases and its epidemiological structure.The aim of this study was to investigate the existence of relationship between suicides and various socio-economic factors in Turkey. By doing so, it aims at filling to a certain extent the existing gap related to both methodological and empirical evaluation of suicide cases in Turkey. In this respect, the effects of per capita income, unemployment, divorce, alcohol consumption, labor force participation, inflation and urbanization on suicide have been analyzed by using time series analysis methods.