Bayesyen stokastik sınır analizi ile kamu hastanelerinde etkinlik analizi

Abstract

Etkinlik kavramı, pahalı bir hizmet türü olan sağlık hizmetleri için özel birönem taşımaktadır. Günümüz sosyal devlet anlayışı çerçevesinde sağlık hizmetlerihükümet harcamaları içinde önemli bir pay oluşturmaktadır. Dolayısıyla etkinlikdüzeyinin yükselmesi, sağlık hizmetlerinin maliyetini düşürerek devletin daha iyikaynak planlaması yapabilmesi ve sağlık hizmetlerinde adaleti daha kolaysağlamasına imkân verebilecektir.Performans ölçümü ve takibi özellikle sağlık hizmetlerinde oldukça önemlibir konudur. Bir sağlık sisteminin performans hedeflerinin en önemli boyutlarındanbiri etkinliktir. Son 30 yılda, sağlık hizmetlerinin performans değerlendirmesindekullanılmak üzere parametrik ve parametrik olmayan birçok yöntem geliştirilmiştir.Etkinliğin ampirik olarak ölçümü konusunda kullanılan iki başat metot VeriZarflama Analizi (VZA) ve Stokastik Sınır Analizi'dir (SSA). Bayesyen SSA ise önbilgiyi dikkate aldığı için daha gerçekçi tahminler elde etme imkânı sunmaktadır.Türkiye'de sağlık sektöründe bir etkin(siz)lik sorunu bulunduğu bugünekadar yapılan gözlemler ve ampirik çalışmalarla ortaya koyulmuştur. Bu çalışmadasağlık hizmetlerinde teknik etkinlik konusu kamu hastaneleri düzeyinde ele alınarakklasik SSA ve Bayesyen SSA yöntemleri kullanılarak araştırılmıştır. Elde edilenbulgular klasik ve Bayesyen SSA'dan elde edilen etkinlik skorlarının önemli ölçüdefarklılaştığını ortaya koymaktadır. Bayesyen SSA skorlarına göre kamu hastaneleritam etkinlik sınrına yakın faaliyet göstermektedirler ve bu yüzden etkinliği artırmakaçısından sınırlı bir potansiyele sahiptirler.Anahtar kelimeler: Etkinlik, Hastane, Stokastik Sınır Analizi, Bayesyen StokastikSınır Analizi.

The concept of efficiency is of particular importance for health services,which is an expensive type of service. Within the framework of contemporary `socialstate` understanding, health services constitute a considerable share within totalgovernment spendings. Therefore, the increase in the level of efficiency will enablethe state to make better resource planning and to provide justice in health servicesmore easily by reducing the cost of health services.Performance measurement and monitoring are particularly important issues inhealth care services. One of the most important aspects of the performance goals of ahealth system is efficiency. In the few decades, many parametric and non-parametricmethods have been developed to be used in the performance evaluation of healthservices. The two main methods used for empirical measurement of efficiency areData Envelopment Analysis (DEA) and Stochastic Frontier Analysis (SFA). BecauseBayesian SFA takes a priori information into consideration, it provides more realisticestimates.An (in)efficiency problem in the health sector in Turkey has beendocumented by observations and empirical studies conducted so far. In this study,technical efficiency in health services was investigated at the level of each publichospitals and it was investigated by using classical SFA and Bayesian SFA methods.The results show that the efficiency scores obtained from classical and Bayesian SFAdiffer significantly. According to the Bayesian efficiency scores, public hospitalsoperate close to the full efficiency limit and therefore have limited potential toincrease efficiency.Keywords: Efficiency, hospital, stochastic frontier analysis, Bayesian stochasticfrontier analysis