13. Yüzyıl Anadolu Selçuklu mimarisinde Selçuklu sülüsü

Abstract

Kaynağını nabatî (nebti) yazıdan alan Arap yazısı tarihsel süreç içerisinde evrilerek bugün bildiğimiz şeklini almıştır. Gelişim aşamalarının gözlemlenebilir olması, Arap yazısının İslâm dinine hizmet etmesinden ve bu dinin iletişim aracı olarak birçok coğrafyada kullanılmasından kaynaklanmaktadır.İlhamını İslâmiyet'ten ve onun kutsal metinlerinden alan hüsn-i hat; Arap harflerinin ölçülü, güzel ve belirli bir sistem içerisinde yazılmasına hizmet eden sanattır. Tıpkı yazının kendisi gibi, güzel yazı sanatının da gelişim evreleri bulunmaktadır. Kaynağı itibariyle Arap kökenli olmasına rağmen, tarih boyunca olduğu gibi günümüzde de Türk milletinin adıyla anılan hat sanatı da yüzyıllar boyunca birçok aşamalardan geçmiş ve gelişimini sürdürmüştür. Karakteristik ve anatomik gelişimini Osmanlı Türkleri eliyle gerçekleştirmiş olsa da bu gelişimin zeminini hazırlayan Anadolu Selçukluları olmuştur.Sanatın birçok alanında ve çok çeşitli malzemeyle şaheserler meydana getiren Anadolu Selçuklularının mimârîye de katkıları önemli ölçüdedir. Güzel yazının ve kutsal metinlerin anıtsal mimârîde kullanılması geleneğini sürdüren Anadolu Selçukluları, kendi dönemlerinden önce kullanılan yazı karakterlerini kendi kültür ve sanat zevkleriyle birleştirerek hüsn-i hat yazınına selçuklu sülüsü karakterini kazandırmışlardır.

Arabic script, which is originated from nabati (nebti) script, gain its recent form being evaluated through historical process. Development stages are observable as Arabic is used to serve for Islam and as a means of communication for this religion in many regions. Hüsn-i Hat (Calligraphy), which takes its inspiration from Islam and its sacred texts, is an art of writing Arabic letters elaborately in a measured and definite system. Likewise writing, calligraphy also has developmental stages. Despite taking its roots from Arabian origins, calligraphy is generally associates with Turkishness both in history and at present and it has passed through many stages and continued its development. Although its characteristic and anatomic development has been handled by Ottoman Turks, Anatolian Seljuks have paved the way for this improvement.Anatolian Seljuk's, who have created many masterworks in various form of fine arts with different materials have also contributed to the architecture. Anatolian Seljukians, who have carried out the tradition of using calligraphy and sacred texts in architecture, bring in the character of seljukian sülüs to the calligraphy literature by combining their cultural and aesthetic norms with previous writing styles.