Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile enneagram kişilik tipleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi

Abstract

Giriş: İnsanoğlu, var olduğu günden bu yana daha sağlıklı ve uzun yaşamanın yollarını araştırmıştır. Yapılan çalışmalar, sağlıklı yaşam davranışlarının benimsenmesiyle kronik hastalıklardan kaynaklanan mortalite ve morbiditenin azaltılabileceğini göstermiştir. Sağlıklı yaşam davranışlarını etkileyen birçok faktör mevcuttur. Bu çalışmanın amacı, sağlıklı yaşam davranışları üzerinde Enneagram kişilik tiplerinin etkisinin olup olmadığını araştırmaktır. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini Ankara Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne başvuran kronik hastalığı veya ilaç kullanımı olmayan gönüllü bireylerden oluşan 553 kişi oluşturdu. Veriler isimsiz sosyodemografik bilgi formu, SYBD-II ölçeği ve Enneagram Kişilik Ölçeğinden oluşan 92 soruluk anket formu ile Haziran- Eylül 2018 tarihleri arasında toplandı.Bulgular: Çalışmaya katılan bireylerin %42,68'i (n=236) erkek, %57,32'si (n=317) kadındı. Yaş ortancası 30 (min:18, maks:80) idi. Kişilik tipleri açısından SYBD-II toplam puanları incelendiğinde en yüksek puanı 7 numaralı (maceracı) kişilik tipinin, en düşük puanı ise 5 numaralı (gözlemci) kişilik tipinin aldığı görüldü. Aynı zamanda sağlık sorumluluğu, fiziksel aktivite, tinsellik ve stres yönetimi alt ölçeklerinden de en yüksek puanı 7 numaralı kişilik tipi aldı. Fiziksel aktivite alt ölçeğinde 2 numaralı (yardımcı) kişilik tipiyle 7 numaralı Tip arasındaki farkın istatistiksel olarak anlamlı olduğu saptandı. Kişilerarası ilişkiler alt boyutunda ise 5 numaralı kişilik tipinin 2,7 ve 1 numaralı (mükemmeliyetçi) kişilik tiplerinden anlamlı olarak daha az puan aldığı saptandı. Sonuç: Sağlığı korumak ve sürdürmek için bireylerin yapması gereken en önemli şey, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını uygulamaktır. Bireylerle ilk ve en yakın teması kuran, kişilere bütüncül bir bakış açısıyla yaklaşan aile hekimlerinin de hastalarına rehberlik yaparken, her bir hastanın kişisel sağlık ve çevre koşullarıyla birlikte kişilik özelliklerini de göz önünde bulundurması, yapacakları rehberlikten etkin sonuç alınmasını sağlayabilir. Ayrıca çalışmamızda sağlıklı yaşam davranışları ile kişilik tipleri arasında toplam puan, kişilerarası ilişkiler ve fiziksel aktivite ölçeklerinde anlamlı farklılıklar saptanmış olmakla birlikte, sağlıklı yaşam davranışları, kişilik tiplerinden bağımsız olarak, öğrenilebilir davranışlardır. Kişilerin kendi sağlık sorumluluklarını alarak sağlıklı yaşam davranışlarını etkin bir şekilde uygulamaları gerekmektedir. Anahtar Kelimeler: Sağlıklı yaşam biçimi, Enneagram, Kişilik

Objectives: The mankind has been searching for ways to live healthier and longer since the day he exists. Studies have shown that the adoption of healthy life behaviors can reduce the mortality and morbidity caused by chronic diseases. There are many factors affecting healthy lifestyle behaviors. The aim of this study is to investigate the effects of personality types on healthy life behaviors.Materials and Methods: The sample of the study consisted of 553 people who were admitted to Ankara Atatürk Training and Research Hospital without any chronic disease or regular drug use. The data were collected between June and September 2018 with a questionnaire consisting of 92 questions, consisted of anonymous sociodemographic information form, SYBD-II scale and the Enneagram Personality Scale.Results: 42.68% (n = 236) of the participants were male and 57.32% (n = 317) were female. The median age was 30 (min:18, max:80) years. When the total score of HLSB-II was evaluated in terms of personality types, the highest score was found in type 7 (Enthusiast) personality and the lowest score was found in type 5 (Investigator) personality. At the same time, the highest score on health responsibility, physical activity, spirituality and stress management subscales received by type 7 personality. The difference between type 2 personality (Helper) and type 7 was statistically significant in terms of physical activity subscale . In the subscale of interpersonal relations, it was found that type 5 personality received significantly lower scores than the types 2, 7 and 1 (Reformer) personalities.Conclusion: The most important thing that individuals need to do to maintain health is adopting healthy lifestyle behaviors. While providing guidance to the patients of the family physicians who establish the first and nearest contact with the individuals and approach them with a holistic perspective, taking into consideration of the personal characteristics of each patient along with the personal health and environmental conditions, can provide effective results from the guidance they will undertake. In our study, although there was a significant relationship between healthy lifestyle behaviors and Enneagram personality types in terms of total score, interpersonal relationships and physical activity sub-scales, healthy lifestyle behaviors were learnable behaviors, regardless of personality types. Persons should take their own health responsibilities and apply healthy lifestyle behaviors effectively.Keywords: Healthy lifestyle behavior, Enneagram, Personality