Muhammed Mendûr ve modern Arap edebiyatında eleştirinin gelişmesindeki rolü

Abstract

Bu çalışma Muhammed Mendûr'un modern Arap edebiyatında eleştiriningelişmesindeki rolünü ele almaktadır. Mendûr Arap edebiyatına ve eleştiri alanınaönemli katkılar sağlamıştır. Çünkü o eski Arap şiirine ve şairlerine yeni eleştirilergetirmiş ve modern Arap edebiyatı eleştirisine yeni teoriler sunmuştur. AyrıcaMendûr önceki ve günümüz eleştirmenlerinin geliştirdiği eleştiri yöntemleriniberaberce ele alarak değerlendirmiştir.Çalışmanın giriş bölümünde Mendûr'un yaşadığı dönemde Mısır'daki edebiçevreye değinildikten sonra hayatı ve eserleri ele alınmaktadır. Birinci bölümdeedebiyat ve eleştiriye ilişkin temel kavramlar izah edildikyen sonra Avrupa'dakiedebiyat ve eleştiri ekollerine tarihsel bir giriş yapılmıştır. Ardından İslam öncesidönemden günümüze kadar Arap edebiyatı eleştiri tarihi özetlenmiştir.Çalışmanın ikinci bölümünde Mendûr'un eleştiriye karşı tutumu, eleştiriyöntemini etkileyen faktörleri ve eleştiri aşamaları ele alındıktan sonra diğeredebiyatçılar ve yazarlar arasındaki edebi tartışmalar değerlendirilmektedir.Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise Mendûr'un Arap edebiyatındatiyatro, roman, hikaye ve şiir eleştirisine katkıları ele alınmaktadır. Özellikle tiyatroalanında çok sayıda eser vermesinden dolayı en fazla tiyatro eleştirisi yertutmaktadır. Mendûr'un Arap edebiyatı ve eleştiri tarihi açısından kayda değeretkileri bulunmaktadır. Çalışmamızda bu etkiler de tespit edilmiş ve onun modernArap edebiyatında bir eleştirmen olarak konumu ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Muhammad Mendûr, Arap edebiyatı, Edebiyat eleştirisi,Arap tiyatrosu, Arap romanı, Arap şiiri, Edebî tartışma.

This research focuses on the role of Muhammed Mandûr in developing themodern Arabic literary criticism. Mandûr has made a positive and effective contributionto the Arabic literature and criticism field because he has developed new theories tocriticize modern Arabic literature in addition to re-criticizing old Arabic poems andpoets. Furthermore, Mandûr evaluated the theories of criticism that old and moderncritics had developed.Therefore the preface of this thesis presents a biography and bibliography ofMandûr, and in the first section presents definitions of essential terms in Literature andcriticism; next, a historical introduction to the schools of Literature and criticism inEurope is presented. Then, an introduction to the history of Literature and criticism inthe Arab world since pre-Islamic period until the modern era is presented.The second section presents the phases of literary criticism schools via whichMandûr had moved during his life. Moreover, this section is evaluating the Literary andlinguistic controversy among Mandûr and other writers.Finally, the third section of this thesis focuses on the role of Mandûr fordeveloping Arabic theories for theatre, novel, and poetry.In conclusion, although Mandûr's works have essential effects on the Arabicliterature and criticism, unfortunately, the Egyptian government represented in theMinistry of Culture did not care about his works, but his disciples saved his heritagewhich became an independent intellectual school to benefit new generations.KeywordsMuhammad Mandûr, Arabic Literature, Literary Criticism, Arabic theatre,Arabic Novel, Arabic Poetry, Literary Controversy.