20. yüzyıl resim sanatında mitolojinin biçime yansıması ve örnek yapıt analizleri

Abstract

İnsanlık var olduğu günden bugüne içinde yaşadığı evreni ve kendi varlığını anlamlandırma çabası içerisinde olmuştur. Bu anlama ve açıklama çabasının ilk ürünleri de mit ve sanattır. İlk insanın doğaya ait olan bir nesneyi, kendi ortamından ve anlamından kopararak yeniden biçimlendirmesi ve dolayısıyla anlamlandırmasıyla başlayan kültürün, sanatın, dolayısıyla insanlığın tarihi kendi imgelerini ve mitlerini de beraberinde getirmiştir. İnsanlık ürettiği sanat ve mitlerle doğanın hem görünür hem de görünürlüğün arkasındaki tüm bilinmeyenler dünyasının imgeleriyle yaşamın devamlılığını sağlamış, onu anlamlandırmış ve zenginleştirmiştir.Resim sanatının mitoloji bağlamında değerlendirilmesini amaçlayan bu çalışma, tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir araştırmadır. Araştırma kapsamında, amaçlı örnekleme yöntemiyle belirlenen yetmişten fazla yapıt, ikonografik çözümleme yönteminden yararlanılarak yorumlanmıştır. Araştırma sonucunda, çağdaş sanat öncesi dönemde incelenen eserlerde doğrudan mitolojik anlatıların yansıtıldığı ya da mitolojik imgelerin kullanılarak anlatılara gönderme yapıldığı; çağdaş sanat dönemindeki incelenen eserlerde ise mitlerin ya da mitolojik imgelerin bilimsel, siyasal, sosyal vb. gelişmelere eleştirel bir bakışı yansıtan metaforlar olarak kullanıldığı ve çoğunlukla farklı mitolojilere ve ritüellere gönderme yapılarak kişisel mitlerin yansıtıldığı, kişisel mitlerin arka planındaki cinsiyet, azınlık, ırk, kimlik ve aidiyet gibi sorunların da işaret edildiği belirlenmiştir.

Humans have been in a struggle for reasoning their existence and the universe in which they live since the day they were created. Myths and art are the first products of this reasoning and interpretation. Culture, art and therefore the history of humanity, which started with the primitive man's re-forming and thus re-interpreting an object belonging to the nature by taking it away from its own habitat and meaning brought their images and myths with them. With art and myths, they generated, humans provided, interpreted and enriched the continuity of life by dint of both visible images and the images of the world of the unknown that is behind the visibility.This study which aims at evaluating the painting art within the context of Mythology is a descriptive survey model. Within the scope of the research, more than seventy works, specified through purposeful sampling method, were rendered by benefiting from iconographic analysis method. As a result of the research, it was found out that mythological narratives were reflected directly in the works that were examined within the context of pre-modern art; that they were referred directly to narratives by using mythological images; that myths or mythological images were used as metaphors which reflected a critical view on scientific, political and social developments; that personal myths were reflected through referring mostly to different myths and rituals and that questions in the background such as gender, minority, race, identity and belongingness were implied.