Guherîn di̇ asta dengsazîyê de -wek mînak devera Amêdîyê -

Abstract

Yaşadığımız dünyanin içinde normalde doğal olayların sesleri ve yaratıklarındinlenmesi gibi birçok ses duyarız. Burada ses kavramının amacı, çevredenduyduğumuz doğal sesleri değil, insanların ürettikleri sesler ise birincil amacı ifadeeder.İnsanın çok çeşitli fonetik sesleri vardır, her dil, konuşulduğu çevreden özelsesler alır.Ses, konuşmaya katılımı esasen üretken dil birimi olan, insanlar tarafındankullanıldığında, dil birimidir; belirli nedenlerden dolayı bazı değişikliklerdengeçiyorlar.Bu değişiklikler iki türe ayrılır: birinci sebep politik, coğrafi, dini vegöçmenlik gibi dilsel değildir.İkincisi, daha güçlü, hızlı konuşma ve tekrarlamayasası gibi dilsel olanıdır. Yukarıda belirtilen sebepler fonolojik düzeydedeğişikliklere yol açmaktadır.Bu fonolojik değişiklikler aşağıdaki gibidir:asimilasyon, disimilasyon, ihmal, takas etme ve ekleme. Bu değişiklikler doğalolarak kabul edilir, çünkü dilin en sade tanımında bilindiği gibi birbirini anlamanınen kolay yoludur. Dolayısıyla, bu tür fonolojik değişiklikler meydana geldiğinde,dilin amacını ve mesajını etkilemezler. Dilbilimciler ve normal insanlar bu değişimfenomenini normal olarak kabul ederler.Bu araştırma, Kürtçenin fonolojik değişimlerinin seviyelerine ilişkin olarakyapılmıştır ve çalışmamızda, fonolojik seviyedeki değişiklik olgusunu doğru birşekilde açıkladık. Bu sesler nasıl değişti? Ve bu değişikliklerin nedenleri neler?Sesbilimsel değişimlere göre, kelimenin doğal anlamı değişmez. Çalışmamızınsonuçlarını daha da doğrulamak için, Amedy bölgesi halkının konuşmaörneklerinden aldık.ivAnahtar Kelimeler: Fonolojik Değişiklikler, Ses, Harf , Fonem, Sesli Harf, ÜnlüHarf, Asimilasyon, Disimilayon.Sayfa Sayısı: 90Tez Danışmanı: Doç. Dr. Nesim Sönmez

In the world we live in, we normally hear many sounds such as the sounds ofnatural phenomena and the tapping of creatures. Here the purpose of the concept ofsound does not embody natural sounds we happen to hear from the surrounding, butthe primary purpose if the voices produced by human beings. There are a greatvariety of phonetic sounds of human beings; every language adopts specific soundsfrom the environment it is spoken in.Sound is the unit of language the involvement of which in speech becomesthe fundamentally productive unit of language, when these sounds are used bypeople; they undergo some changes due to some specific reasons. These changes arecategorized into two types: the first reason is non-linguistic such as political,geographical, religious, and immigrating reasons. The second is linguistic one suchas law of the stronger, rapid speaking, and repetition. The aforementioned reasonslead to changes at the phonological level. These phonological changes are as follow:assimilation, dissimilation, omition, swapping, and addition. These changes aredeemed natural because, as it is known in the plainest definition of language, it is theeasiest way to understand one another. Thus, when such phonological changes occûr,they do not influence the aim and message of the language. Linguists and normalpeople consider this phenomenon of change typically normal.This investigation has been conducted on the levels of phonological changesof Kurdish language, and in our study, we have accûrately explained thephenomenon of the changes at the phonological level. How have these soundschanged? And what are the reasons behinds these changes? Accûrding to the viphonological changes, the natural meaning of the word does not change. To furthercertify the results of our study, we have taken samples of speech of the people ofAmedy district.Key Words: Phonological Changes, Sound, Letter , Phoneme, Consonant, Vowel,Assimilation, Dissimilation.Quantity of Page: 90Supervisor: Doç. Dr. Nesim Sönmez