Türkiye`nin seçili tarım ürünlerinin açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler yöntemi ile rekabet gücü analizi

Abstract

Rekabet olgusu, sanayileşme süreci ile yakından ilişkili olsa da üretimin her boyutunda daha kalitelisini ve daha düşük maliyetlisini, en hızlı şekilde üretip satmak her firmanın, endüstrinin ve ülkenin ana amacıdır. Rekabet yalnızca sanayi ve hizmetler sektörü için önem arz etmez. Ülkeler için stratejik bir sektör olan tarımda da rekabet avantajı, ekonomik aktörler için önemlidir.Bu tez çalışmasında Türkiye'nin ihracatında öncü olduğu on bir stratejik tarım ürünün rekabet gücü çeşitli rekabet gücü ölçüm indeksleri aracılığıyla ölçülmüştür. Sözü edilen tarım ürünleri; fındık, incir, tütün, zeytinyağı, yaş kayısı, kuru kayısı, kuru üzüm, domates, portakal, mandalina ve limondur.Çalışmada, 2001-2016 dönemi dikkate alınarak Türkiye'nin, bahsi geçen ürünlerde dünya sıralamasındaki ilk dört ülke ile kıyaslaması yapılmış ve bulgular tablo haline getirilerek değerlendirilmiştir. Böylece, Türkiye'nin söz konusu ürünlerde görece güçlü ve eksik yönleri ortaya konularak, ürün bazlı politika önerileri geliştirilmiştir. Yöntem olarak, açıklanmış karşılaştırmalı üstünlükler indeksleri olan Balassa ve Vollrath indekslerinin yedi farklı versiyonu ve karşılaştırmalı ihracat performansı indeksinden oluşan sekiz farklı ölçüm yöntemi kullanılmıştır. Türkiye'nin her bir üründeki indeks sonucu, kendi klasmanında ihracatçısı olduğu ilk dört ülke ile kıyaslanarak değerlendirilmiştir.

Although the concept of competition is closely related to the industrialization, the main purpose of every company, industry and country is to produce and sell more quality and lower cost in the fastest way in every dimension of production. Competition is not only important for the industry and services sector. The competitive advantage in agriculture, which is a strategic sector for countries, is important for all economic actors.In this thesis competitiveness of eleven strategic agricultural products which are pioneers of Turkey's exports is measured via competitiveness indices. Aforesaid agricultural products are nuts, figs, tobacco, olive oil, apricots, dried apricots, raisins, tomatoes, oranges, satsumas and lemons.In empirical part of this study, the mentioned products of Turkey were compared with the four most competitive countries in the world ranking considering the period 2001-2016. Empirical findings were evaluated and tabulated for each of eleven products. Thus, the relative strengths and weaknesses of abovementioned products of Turkey were put forward and product based policy proposals were developed.As a method of study, eight different versions of Balassa and Vollrath indexes, particularly comparative advantage and comparative export performance indices, were used. Turkey's indice results in each product were evaluated and compared with the four most competitive countries.