Urban archaeology: As the basis for the studies on the future of the town case study: Bergama

Abstract

Sürekli olarak yerleşilmiş kentler kimliklerini oluşturan tarihi tabakalaşmanın kalıntılarını yitirme tehlikesiyle yüz yüzedirler. Son zamanlarda probleme karşı dünya çapında artan ilgi yeni bir kavram olarak 'kent arkeolojisinin doğmasına neden olmuştur. Karmaşıklığına ve yeniliğine bağlı olarak, dünyada ve Türkiye'de, kent arkeolojisi hala çok belirsizdir ve kavrama farklı yaklaşımlar vardır. Kent Arkeolojisi kavramı Türkiye'de de yeni yeni tartışılmaya başlanmıştır. Bu çalışma, kavramı ortak yaklaşımlardan biri doğrultusunda tanıtmayı amaçlamakta ve onun, anlam ve metod olarak Anadolu kentlerine muhtemel yansımalarını bulmaya çalışmaktadır.Çalışma iki bölümde ele alınmıştır; kavramsal bölüm ve uygulama örneklemesi. Kavramsal bölümde kent arkeolojisinin, kabul edilen yaklaşım doğrultusunda, tanımı ve amacının yanı sıra metodu, değerlendirmesi ve müdahale için ana ilkeleri tartışılmıştır. Uygulama örneklemesinde ise bir kent arkeolojisi ön çalışması ve onun değerlendirmesi kavramsal bölümde tanımlanan metod doğrultusunda Türkiye'deki bu tür kentlere örnek olarak Bergama için hazırlanmıştır. Sonuç olarak, kent arkeolojisi kavramının Anadolu kentlerine uygunluğu ve çalışma aşamalarının ana hatları Bergama örneğinden yola çıkarak incelenmiştir. Anahtar Sözcükler: kent arkeolojisi, tarihsel katmanlaşma, kimlik, süreklilik, sürdürebilirlik, yararlanılabilir dokümantasyon, diakronik dokümantasyon, eş nitelik bölgesi, kimlik alanı, risk alanı, rezerv alanı, ilişkilendirme. vı

Towns that have been continuously inhabited are faced with the danger of loosing the remains of the historical stratification which constitute to their identity. The worldwide increasing interest in the problem during the last decades, gave rise to a new concept called 'urban archaeology'. Similarly, the concept of urban archaeology, has recently started to be discussed in Turkey as well. Due to its complexity and newness, urban archaeology is still very equivocal and there are different approaches to it in the world and in Turkey. This study aims to introduce one of the most common approaches to the concept and tries to find out its possible reflections for Anatolian towns, both in meaning and method.The thesis is handled in two parts; a conceptual part and a case study. In the conceptual part the definition and purpose of urban archaeology are discussed as well as its methodology, evaluation and basic principles for intervention with respect to the accepted approach. For the case study, a preliminary study of urban archaeology and its evaluation based on the methodology defined in the conceptual part is prepared for Bergama as a sample of such towns from Turkey. Consequently, the appropriateness of urban archaeology for Anatolian towns is examined and phases of the study are outlined departing from the example of Bergama. Keywords: urban archaeology, historical stratification, identity, continuity, sustainability, utilizable documentation, diachronic documentation, equi- property zone, identity area, risk area, reserve area, relationing. IV