Instagram kullanan ergenlerde beden algısı ve özyeterliliğin incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, `Instagram kullanan ve kullanmayan ergenlerin beden algıları ve öz yeterlik inançları arasında anlamlı bir farklılık var mıdır?` sorusuna cevap aranmıştır. Araştırmada üç bölümden oluşan anket formu kullanılmıştır. Anket formunun ilk bölümünde katılımcıların cinsiyet, yaş, kardeş sayısı, anne ve baba öğrenim düzeyi, anne ve baba mesleği, ekonomik durum, ders başarısı algısı, Facebook ve Instagram kullanım durumları bilgilerinden oluşan demografik bilgi formu yer almaktadır. Anket formunun ikinci bölümünde Secord ve Jourard (1953) tarafından geliştirilen ve Hovardaoğlu (1993) tarafından Türkçe'ye uyarlanıp güvenirlik-geçerlik çalışmaları yapılan Beden Algısı Ölçeği yer almaktadır. Anket formunun üçüncü bölümünde Sherer vd. (1982) tarafından hazırlanıp Sherer ve Adams (1983) tarafından güncellenen ve Yıldırım ve İlhan (2010) tarafından Türkçe'ye uyarlanıp güvenirlik-geçerlik çalışmaları yapılan Genel Öz Yeterlik Ölçeği yer almaktadır. Araştırmadaki ölçeklerin güvenirlik ve geçerlik çalışmaları kapsamında açımlayıcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, madde toplam korelasyonu ve Cronbach Alpha kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre Genel Öz Yeterlik Ölçeği, 17 madde ve 3 boyutlu yapısı ile güvenilir ve geçerli bir ölçektir. Beden Algısı Ölçeği, 40 madde ve tek boyutlu yapısı ile güvenilir ve geçerli bir ölçektir. Araştırmaya Ağrı İli Doğubayazıt İlçesinde bulunan ortaöğretim kurumlarından 790 öğrenci katılmıştır. Bu katılımcıların %63,7'si kadın, %36,3'ü erkektir. Ergenlerin beden algılarının ve genel öz yeterlik inançlarının Instagram kullanma durumuna göre anlamlı farklılık gösterip göstermediğini belirlemek amacıyla bağımsız örneklemler t testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgulara göre; genel öz yeterlik ve alt boyut puanlarının Instagram kullanıcısı olma durumuna göre anlamlı farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Beden algısı puanlarının Instagram kullanıcısı olma durumuna göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Instagram kullanıcısı ergenlerin beden algısı puanı, Instagram kullanıcısı olmayan ergenlerin beden algısı puanına göre anlamlı düzeyde daha yüksektir. Buna ek olarak beden algısı puanının cinsiyete göre; hem beden algısı puanının hem de genel özyeterlik alt boyut puanlarının Facebook kullanma durumuna göre anlamlı farklılıklar gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırmanın sonunda elde edilen bulgular, alanyazın eşliğinde tartışılmış ayrıca araştırmacılara, öğretmenlere ve bu alanlarda çalışmak isteyen psikolojik danışmanlara önerilerde bulunulmuştur.

Studies in instagram users have led us to some complex questions and we try to find out if there is any meaningful difference in body image and self efficacy between adolescents who are more likely use instagram and adolescents who do not use it .The questionnaire form which has been used in our research has main three sections. The first section consists of a demographic information form which is designed to find out participants'gender, age, the number of siblings, education level of father and mother, occupation of father and mother, economic situation, perception of lessons study and facebook and instagram usage which will help us to analyse the results we get. The second section consists of a body image scale developed by Secord and Jourard (1953) and adapted into Turkish and reliability-validity tested by Hovardaoğlu (1993). The last section has a general self-efficacy scale developed by Sherer et al(1982), updated by Sherer and Adams(1983) and adapted into Turkish and reliability-validity tested by Yıldırım and Ilhan (2010). Exploratory factor analysis, confirmatory factor analysis, test specimen/substance analysis, total item correlation and Cronbach Alpha were used within the concept of reliability-validity studies of the scales in the research. According to the results obtained, general self-efficacy scale demonstrated high reliability and validity with 17 items and three dimensional construct. Body image scale demonstrated high reliability and validity with 0 items and one dimensional construct.790 students in secondary schools took part in the research program in Doğubayazıt, Ağrı Province. The research consisted of 63.7% female and 36.3% male students. Independent sample t test has been used with the aim of determining if there is a meaningful difference between self-efficacy and body image in adolescents in accordance with their possible usage of Instagram. According to the results obtained, it was revealed that general self-efficacy and sub-dimension points did not show a meaningful difference within the concept of being an instagram user. Also it was reported that body image points did not show a meaningful difference within the concept of being an instagram user. Body image points of adolescents who use instagram are significantly higher than body image points of adolescents who do not use instagram. In addition to this, the usage of Instagram in term of both genders manifests meaningful diffirences with respesct to body image points and sub-dimentional self efficacy points in comparison to the usage of Facebook. The results of the research was discussed with literature and also advised to teachers, researchers and psychological counselors who wish to study in this area.